Enkele weken geleden schreef kernreactorfysicus Wilfred van Rooijen een bijdrage over kern- en thoriumreactoren. Er zijn de laatste tijd nogal wat enthousiaste berichten over het mogelijke gebruik van thorium als brandstof voor een nieuw type reactor. Van Rooijen gaat daar nader op in in dit bericht.
Onzin over thoriumreactoren.
Prof. Dr. Ir. W.F.G. van Rooijen, Associate Professor kernreactorfysica, University of Fukui, Japan
Als vervolg op mijn bijdrage over kernenergie in het bericht van 7 juli j.l. wil ik in dit bericht de claims in de vergelijking tussen de conventionele kernreactor en de thoriumreactor nader bekijken. Figuur 1 suggereert dat een conventionele kernreactor (lichtwaterreactor, LWR, zoals de centrale in Borssele) per jaar maar liefst 35 ton kernafval produceert dat miljoenen jaren gevaarlijk blijft, terwijl een thoriumreactor slechts 1 ton afval produceert dat slechts 300 jaar gevaarlijk blijft. Ik heb beide claims doorgerekend.
Figuur 1: claims omtrent het brandstofverbruik van een conventionele lichtwaterreactor (“uranium-fueled LWR plant”) en een LFTR (“Liquid Fluoride Thorium Reactor”, of “Liquid Fuel Thorium Reactor”).
Bron: https://en.wikipedia.org/wiki/Liquid_fluoride_thorium_reactor
Ik heb onlangs geschreven over wat er in Siberië dit jaar met het weer aan de hand is, zie hier en hier.In het eerste bericht schreef ik dat er in de main stream media alleen maar aandacht is voor een regio waar het de afgelopen maanden warmer was dan normaal (Siberië), terwijl er helemaal geen aandacht is voor de ‘keerzijde van de medaille’, namelijk de regio’s waar het juist kouder was dan gewoonlijk.
Op bovenstaande kaart wordt de juni-temperatuur vergeleken met die van de juni-temperaturen van de afgelopen 10 jaren. In juni was het inderdaad in Oost-Siberië warmer dan gewoonlijk, eigenlijk al vanaf de winter. Ik heb beschreven wat daarvan de oorzaken waren. Maar tegelijk zien we dat het in grote delen van Rusland, Europa en Noord-Amerika kouder was dan normaal. Maar ook in India , Zuid-Amerika en zelfs in Afrika was het in juni relatief koud!
Bron: Fins Meteorologisch Instituut
De sneeuwbedekking op het NH was groter dan gewoonlijk zoals in deze grafiek te zien is, en smolt later af dan gewoonlijk.
Ook in Noorwegen, dat op het kaartje in juni wat warmer was dan normaal, was de sneeuwbedekking dit voorjaar veel uitgestrekter dan normaal:
Een lezer berichtte: “Ook in Noorwegen ligt er nog veel sneeuw waardoor de Rallarwegen pas heel laat dit jaar helemaal berijdbaar zal zijn: als het niet te koud blijft pas vanaf 1 augustus. Zie https://www.rallarvegen.com/rallarvegen-report . Voor zover ik weet is in een normaal jaar de weg eind juni begin juli helemaal open.”
Ook vanuit de USA en Canada regende het de afgelopen maanden berichten over extreme koude en late sneeuwval, alleen niet in de msm.
Conclusie: de meeste media in Nederland (radio, tv, kranten) brengen u geen betrouwbare informatie over het weer en klimaat, maar dragen vooral de boodschap uit van de apocalyptische opwarming door de mens. Wees dus op uw hoede.
Op 11 juni 2020 heeft Guus Berkhout een open brief gestuurd aan de President van de KNAW. De brief is gebaseerd op CLINTEL’s wetenschappelijke manifest, Audiatur et Altera Pars, dat bestaat uit tien stellingen. Hierin worden de regels geformuleerd van onafhankelijke wetenschapsbeoefening.
In onderstaande video legt Berkhout uit wat die tien stellingen behelzen, ik heb ze voor de duidelijkheid uitgetypt. Het zijn eigenlijk algemene stellingen hoe men zich in de wetenschap dient te gedragen. Niet perse toegespitst op de klimatologie maar feitelijk wel bedoeld voor beoefenaren van die jonge tak van de wetenschap. Dat sommige klimaatwetenschappers nogal losjes omgaan met de wetenschappelijke mores heeft ongetwijfeld te maken met de grote maatschappelijke en politieke belangen die er mee gemoeid zijn. Hypothesen veranderen dan makkelijk in dogma’s en de wetenschap krijgt religieuze trekjes.
Luther nagelde zijn 95 stellingen op de kerkdeur van Wittenberg, althans dat is het verhaal. Een goede plek voor stellingen die de kerk betreffen lijkt me. Guus Berkhout heeft zijn stellingen over wetenschapsbeoefening afgeleverd waar deze thuis horen: bij de President van de KNAW.
Dit zijn de tien stellingen van Berkhout:
1 Complexe vraagstukken, zoals klimaatverandering, vragen nauwe samenwerking tussen een groot aantal uiteenlopende wetenschappelijke disciplines.
2 Hoogwaardig wetenschappelijk onderzoek kent een grote diversiteit aan invalshoeken, zonder dogma’s en zonder vooroordelen.
3 Geloof in modellen is geloof in de aannames. Alleen juiste aannames leiden tot een juist eindantwoord. Het gebruik van supercomputers doet daar niets aan af.
4 Met voldoende parameters lukt het altijd om metingen uit het verleden te reconstrueren. Succesvolle reconstructie zegt echter weinig over de juistheid van modellen.
5 In wetenschappelijke vooruitgang hebben metingen het laatste woord. Doorbraken in de wetenschap worden geïnitieerd door het beschikbaar komen van betere metingen.
6 De geschiedenis van de wetenschap laat keer op keer zien dat nieuwe inzichten niet komen van volgers, maar van andersdenkenden.
7 Scheiding van wetenschap en politiek is een groot goed. Academies van Wetenschappen moeten wetenschappers beschermen tegen inmenging van politieke ideologieën.
8 Academies van Wetenschappen hebben de verantwoordelijkheid om de samenleving te waarschuwen voor onzinnige conclusies die volgen uit onvolwassen modellen.
9 Om onzinnig overheidsbeleid te voorkomen, moet de wetenschap meer inzicht verschaffen in de maakbaarheid van de wereld om ons heen.
10 ‘The science is settled’ is een consensusuitspraak, die nooit door integere wetenschappers gebruikt zal worden.
In een vorig bericht heb ik geschreven over de relatief warme winter en voorjaar in Siberië. Intussen is het kaartje van de juni-anomalieën van GISS beschikbaar (zie hierboven). Opvallend is de hogere relatieve temperatuur in het noorden van Oost-Siberië, en de aanhoudende sterke temperatuurverschillen op dezelfde breedte over de gehele wereld.
‘Hoogtepunt’ van het warme Siberië was het nieuwe arctische temperatuurrecord van Werchojansk op 20 juni j.l. De maximum temperatuur die op het weerstation gemeten werd was 38 °C. Overigens moet dat warmterecord nog bevestigd worden door een onderzoek van de WMO, dat is de standaardprocedure. Het vorige warmterecord in de gebieden boven de Noordpoolcirkel stond al 105 jaar lang op naam van Fort Yukon, Alaska. Het werd daar op een junidag in 1915 37,8 °C. Werchojansk kende overigens in juli 1988 een dag met een maximum temperatuur van 37,3 °C ( Moscow Times).
In dit bericht wil ik aandacht besteden aan de temperatuur in Werchojansk. Het meetstation levert de grootste temperatuurgang op aarde tussen de laagste en hoogste dag in een jaar. Dat verschil kan wel oplopen tot 100 °C. Dat heeft vooral te maken met de ligging: net boven de poolcirkel, heel ver weg van de westkust van Eurazië van waaruit zachte oceaanlucht binnenstroomt, en bovendien ruim 400 km verwijderd van de Noordelijke IJszee. Maar ook de luchtdrukverdeling speelt een rol van betekenis.
Bron: Wikipedia
Werchojansk heeft het een extreem subarctisch klimaat (Dfd in het Köppen klimaatsysteem) dat een gedomineerd wordt door een vrijwel permanent hogedrukgebied. Dat hogedrukgebied zorgt normaal gesproken in de winter voor het ontbreken van de aanvoer van warme lucht. Door de geringe bewolking, kenmerkend voor hogedrukgebieden, is de warmte-uitstraling zeer groot. Dat leidt in de winter tot zeer lage temperaturen en zomers tot zeer hoge. Een ander gevolg van de geringe bewolking zijn de lage neerslagcijfers.
In de jaren ’80 van de vorige eeuw was ik actief in een organisatie die zich bezig hield met milieu en ruimtelijke ordening. Binnen enkele jaren leerde ik de praktijk van bestemmingsplannen en milieuvergunningen kennen en kwam ik zo in aanraking met de manier waarop we in Nederland de zaken geregeld hebben. Ik kwam toen tot de schrikbarende conclusie dat de regelgeving op papier erg goed was, maar in de praktijk vaak nergens op leek. En dat er belangenverstrengelingen waren, en controleurs die niet controleerden. En dat de Raad van State, ons hoogste rechtsorgaan op het gebied van bestuursrecht, vooral bevolkt werd door gesjeesde politici die meer dan alleen het algemeen belang dienden.
Die enorme kloof tussen hoe we het in Nederland op papier hebben geregeld en hoe het er in de praktijk aan toe gaat zorgde er destijds voor dat ik op een gegeven moment om gezondheidsredenen het bijltje er bij neergegooid heb. En hoe is de situatie nu?
Mijn oudste zoon maakte me attent op een recente tweedelige reeks van Zembla waarin ingezoomd wordt op het volstorten van zand- en grindgaten met rotzooi en gevaarlijke stoffen. In heel Europa is het verboden, maar de Nederlandse wetgeving staat het storten van ‘licht verontreinigde grond’ in voormalige zandwinplassen toe. In zeker 60 Nederlandse natuurplassen waar zand gewonnen is, is de afgelopen tien jaar minstens 100 miljoen kubieke meter vervuilde grond en bagger gestort. Plastic, sloopmateriaal en accu’s zaten in bagger die vrijkwam bij bodemsaneringen en bouwwerkzaamheden in binnen- en buitenland.
En zie: het is nog net zo als vanouds, niets is veranderd. Vanwege het gewin worden plassen opgehoogd met rotzooi en is overheidstoezicht nergens te bekennen. Sterker: er wordt blijkens de uitzending hier en daar door overheidsinstanties zelfs meegewerkt aan praktijken die het daglicht niet kunnen verdragen.
Door de neo-liberalistische wind die de afgelopen jaren in ons land waaide wordt er veel minder gecontroleerd dan ooit en wordt de verantwoordelijkheid vaak helemaal gelegd bij het bedrijfsleven. Je kunt er dan ‘gif’ op innemen dat het mis gaat.
De site van de NOS meldde op 23 juni j.l.: “In de Siberische plaats Verchojansk werd het afgelopen zaterdag 38 °C. De meting moet nog worden gecontroleerd, maar indien correct, dan is het de hoogste temperatuur die ooit is gemeten binnen het gehele Arctische gebied.”
Nu is een hoge temperatuur in de zomer niet uitzonderlijk in Werchojansk. Het meetstation levert de grootste temperatuurgang tussen de koudste en warmste dag per jaar, tot wel 100 °C. Dat heeft te maken met de ligging: net boven de poolcirkel, heel ver weg van de westkust van Eurazië van waaruit zachte oceaanlucht binnenstroomt, en bovendien ruim 400 km verwijderd van de Noordelijke IJszee. Op bovenstaande kaart is Werchojansk aangeven met een rood rondje. De andere (roze) rondjes zijn de overige weerstations op het NH die gebruikt worden voor de dataset van GHCN V4. De zwarte lijn is de Noordpoolcirkel. De kaart is afkomstig van GISS-NASA.
Die 38 °C is een record. Het vorige warmterecord in de gebieden boven de Noordpoolcirkel stond al 105 jaar lang op naam van Fort Yukon, Alaska. Het werd daar op een junidag in 1915 37,8 °C. Werchojansk kende in juli 1988 een dag met 37,3 °C ( Moscow Times). Op het kaartje is overigens goed te zien dat er vooral veel stations zijn in de USA en in West Europa. Boven de poolcirkel zijn er relatief weinig meetstations, een deel ervan is van recente datum. De ongelijke verdeling is overigens op het ZH minstens zo sterk. Bovendien bestaat het ZH voor een groot deel uit oceaan.
Weeronline schreef op 9 juli op haar website een artikel met de dreigende kop: “Hittegolf Siberië waarschuwingskreet klimaatverandering”. Nu ben ik altijd voorzichtig om relatief kortstondige weersfenomenen te koppelen aan klimaatverandering want dat is lastig te bewijzen. Het weer is immers het klimaat niet. Dat merken we in Nederland deze zomer maar al te duidelijk: warme zomers in 2018 en 2019 betekent nog niet dat dat in 2020 ook zo zal zijn. Overigens is het gebruik van de term waarschuwingskreet wel een hele suggestieve manier om te doen alsof het klimaat als een levend wezen in doodsnood verkeert.
Het artikel op Weeronline begint met: “Uit gegevens van de Copernicus Climate Change Service bleek dinsdag dat de gemiddelde temperaturen in Siberië in juni hoger dan ooit waren. “Hittegolven in de zomer hebben altijd bestaan, maar nu de klimaatverandering versnelt, worden ze langer en frequenter”, laat Alexey Kokorin, hoofd van het Climate and Energy-programma van WWF Rusland weten aan de Moscow Times.” Waar die versnelling dan uit blijkt wordt niet duidelijk gemaakt. Bovendien is het niet erg geloofwaardig om een directeur van het Wereld Natuur Fonds te citeren over weer en klimaat. WWF is een groene club en heeft er financiële baat bij om de klimatologische toekomst zo donker (warm) mogelijk af te schilderen. Maar laten we eens naar de situatie kijken.
EU commissaris Timmermans wil én meer biomassacentrales én meer bossen. Hij dient daarmee God en de mammon. Steeds meer mensen zien in dat massaal bossen kappen het tegenoverstelde is van ‘duurzaam’. Biomassa als duurzame energiebron heeft de langste tijd gehad, de burgers keren zich er tegen. Maar wie denkt dat een moderne maatschappij kan functioneren op wind- en zonne-energie heeft niet goed in de gaten hoeveel energie een dergelijke maatschappij nodig heeft.
Reactor aan de Ecole polytechnique fédérale de Lausanne (EPFL), Zwitserland
Bron: Wikipedia.
Ik zal de laatste zijn die beweert dat zuinig omgaan met energie en nieuwe technologieën om het gebruik van fossiele brandstoffen terug te dringen niet van belang zijn. Zonnepanelen op je dak leggen is niet zo gek, zeker niet als de overheid meebetaalt. Maar als men denkt dat onze energievoorziening grotendeels kan draaien op wind en zon dan kan dat rustig belachelijk genoemd worden. Nog afgezien van de aanslag die grootschalige wind- en zonneparken op natuur en landschap hebben.
Nu de grenzen van de ‘energietransitie’ langzaam duidelijk beginnen te worden gaan er steeds meer stemmen op om voor de elektriciteitsvoorziening meer kernenergie te gaan gebruiken. In de verre toekomst gloren zelfs thoriumcentrales als opvolgers van de huidige kerncentrales. Hoe reëel zijn die vergezichten? De jonge kernreactorfysicus Wilfred van Rooijen, werkzaam als prof aan een Japanse universiteit, wilde daar graag eens aan rekenen. Wat is reëel, waar zitten de valkuilen? Dit is zijn verslag. Lees verder →
In bovenstaande grafiek zijn voor de periode 1999-2009 weergegeven het jaarlijks aantal mensen dat in de USA werd vermoord met behulp van hete dampen en hete objecten en de leeftijd van miss America. De grafieken lijken sterk op elkaar en als je de correlatiecoëfficiënt gaat berekenen dan blijkt die best hoog (r=0,870127). Toch zullen er weinig mensen zijn die geloven dat er ook echt een oorzakelijk verband bestaat tussen de twee fenomenen. Er is dus wel sprake van een correlatie maar niet van een causale relatie.
In de tweede grafiek wordt het aantal verkochte Japanse auto’s afgezet tegen het aantal zelfmoorden door autocrashes. De correlatie tussen beide grafieken is hoog: r=0,9357. Maar nu zal de vraag of het een met het ander te maken heeft iets lastiger zijn, omdat een oorzakelijk verband niet onmogelijk is. Immers, stel dat een deel van de bestuurders van Japanse auto’s erg ongelukkig is met hun auto, dan zou dat – in combinatie met andere factoren- in ernstige gevallen tot een dergelijke zelfmoord kunnen leiden. Ook hier helpt denk ik het gezonde verstand: veel mensen weten dat Japanse auto’s over het algemeen zeer goed geconstrueerd zijn en waarschijnlijk geen aanleiding geven tot zelfmoordgedachten. Die correlatiecoëfficiënt van 0,9357 is dus blijkbaar nog steeds onvoldoende hoog. Lees verder →
Gletsjers worden langer of korter, die processen worden vooral gestuurd door de luchttemperatuur maar ook neerslag en zonlicht spelen een rol van betekenis. Op deze plaats kunt u daar het een en andere over vinden. Seguinot el al hebben in 2018 een publicatie laten verschijnen over het korter en langer worden van de Alpine gletsjers gedurende de afgelopen 120.000 jaar.
Bron: Seguinot et al 2018.
Ze maakten daarvoor gebruik van recente data mb.t. temperatuur en gletsjerlengte, maar vooral ook van proxies (o.a. ijskernen) om een groot deel van de periode te kunnen reconstrueren. Dat laatste gebeurde met behulp van een model, het Parallel Ice Sheet Model.
In de figuur hierboven is in de grafiek het temperatuurverloop weergegeven van de EPICA ijskern (zwarte lijn) die als paleoklimatologische forcing diende voor het model. Het afgeleide ijsvolume (blauwe lijn) is weergegeven in meters s.l.e. (sea level equivalent). Wie de details verder wil bestuderen verwijs ik naar de publicatie.
Bron: Sime et al 2009
Om een idee te geven over welke periode de gletsjerreconstructie plaatsvond heb ik bovenstaande figuur uit een publicatie van Sime et al gebruikt. Die maakten gebruik van de aanwezigheid van stabiele isotopen van waterstof (δD , Deuterium) en zuurstof (δ18O) die als proxies dienden voor de reconstructie van de temperatuur. Op bovenstaande grafiek zijn de relatieve schommelingen ( anomalieën ) van beide proxies weergegeven vanaf 350.000 jaar geleden tot nu. De onderzoekers hebben de data van een drietal ijskernen op Antarctica onderzocht: Vostok, Dome C en Dome F.
Let op: de tijd loopt in deze grafiek van rechts naar links, links is dus het heden. Met een rode lijn heb ik het begin van de periode van gletsjerreconstructie van Seguinot weergegeven. Zoals te zien was het 120.000 jaar geleden ongeveer zo warm als nu. Maar het toenmalige interglaciaal, Eemien genaamd, was al aan het afkoelen en zou later veranderen in de laatste ijstijd, het Weichselien. In de grafiek van Seguinot is te zien dat de temperatuur 120.000 jaar geleden vergelijkbaar was met het heden, helemaal rechts in de grafiek. Overigens is op deze grafiek te zien dat de drie voorlaatste interglacialen aanmerkelijk hoger zijn dan de recente, het huidige Holoceen. Het was toen aanmerkelijk warmer dan tegenwoordig.
Het mooie nu is dat o.a. het ETHZ (Technologisch Instituut in Zürich) en de Hokkaido Universiteit in Japan van die Alpine gletsjerveranderingen gedurende de afgelopen 120.000 jaar van Seguinot een animatie hebben gemaakt. Die ziet u hier onder. Wilt u de recente opwarming zien die door het IPCC en anderen aan de mens wordt toegeschreven dan moet u heel goed opletten (02:05) want nauwelijks waar te nemen. De natuur is machtig!
Naomi Seibt is een jonge Duitse vrouw van nog geen 20 jaar met een voor haar leeftijd verbazingwekkend grote kennis van het klimaatdebat. Ze noemt zichzelf klimaatrealist en werd onlangs geïnterviewd door Alex Epstein. Een deel van dat gesprek ging over het feit dat de Duitse media-autoriteit van de deelstaat waarin Naomi woont haar schriftelijk ordonneerde 3 van haar videootjes van haar Youtube kanaal te verwijderen, op straffe van een boete.
Het is opmerkelijk als politieke instituties zich gaan bemoeien met de content van media. En gevaarlijk, zoals de geschiedenis bewezen heeft. De motivatie is dat ze de Duitse maatschappij beïnvloedt via een buitenlandse organisatie, Heartland. In februari 2020 werd Naomi voor drie maanden actief in de Amerikaanse denktank Heartland Institute, een contract dat ze in april niet verlengde. Dat contract bij Heartland resulteerde er dus in dat de Landesanstalt für Medien NRW (Nordrhein-Westfalen) – de toezichthoudende media-autoriteit- haar ordonneerde drie van haar filmpjes te verwijderen.
Nu kijk ik zo nu en dan naar Naomi’s video’s en ik kan me niet herinneren dat ik ooit iets aanstootgevends gezien heb. Het zijn video’s van een keurig meisje dat haar mening geeft. Die uitgesproken mening is overigens gebaseerd op een grote hoeveelheid kennis die ze in korte tijd heeft opgedaan, ze is beslist geen marketingpopje. Heartland wordt gezien als een rechts georiënteerde organisatie en is dus eng, zeker in Duitsland waar de AfD een politieke factor van belang is. Naomi gaat overigens procederen tegen het besluit van de Landesanstalt für Medien.
Figuur 1: claims omtrent het brandstofverbruik van een conventionele lichtwaterreactor (“uranium-fueled LWR plant”) en een LFTR (“Liquid Fluoride Thorium Reactor”, of “Liquid Fuel Thorium Reactor”).
