Afgelopen week rekende ir. Jacques Hagoort op de website Wynia’s Week de energieplannen van minister Rob Jetten door. Zijn conclusie liegt er niet om, zoals de titel van het artikel aangeeft:
Fig.1 Bron: Wynia’s Week
Wat Hagoort doet is waar hij als ingenieur goed in is, namelijk het doorrekenen van plannen. In dit geval de plannen van minister Rob Jetten. In 2050 moeten alle EU-landen, dus ook Nederland, klimaatneutraal zijn. Er mogen dan netto geen broeikasgassen meer worden uitgestoten. Een en ander is vastgelegd in de Europese klimaatwet van 2021. Dat is bindend voor alle EU lidstaten. In 2030 moet de broeikasuitstoot met 55% zijn afgenomen ten opzichte van 1990.
Om dat doel te bereiken heet Jetten onlangs een pakket met ruim 120 klimaatmaatregelen naar de Tweede Kamer gestuurd. Daarbij heeft hij zelfs de maatregelen van de EU overtroffen, braafste jongetje van de klas als we de afgelopen decennia steeds maar willen zijn. Dat mag dan ook wat kosten, ruim 28 miljard euro.
Fig.2 Bron: Wynia’s Week
Wat dat betekent voor de herkomst van de energie die we in Nederland nodig hebben laat figuur 2 zien. Fossiel daalt tot 0 in 2050, en dat moet gecompenseerd worden door een toename van wind- en zonne-energie, wat waterstof en heel veel meer kernenergie. Wat dat laatste betreft: Hagoort berekent dat alleen al voor de nodige groei van kernenergie niet 1 duo-kerncentrale nodig zal zijn (zoals nu gepland in Borssele), maar 16 duo kerncentrales. Alleen dat al is op relatief korte termijn onmogelijk.
Maar Hagoort rekent er verder rustig op los, over hoeveel extra windmolens er moeten komen, hoeveel zoutcavernes (440) er moeten komen om waterstof in op te slaan, enzovoort. Conclusie van Hagoort:
“Klimaatneutraliteit-in-2050 is misschien een lofwaardige streven, het is met de beste wil van de wereld onuitvoerbaar. Een tijdspanne van 30 jaar is gewoon te kort om zo’n majeure systeemverandering in de praktijk door te voeren. Klimaatneutraliteit-in-2050 kunnen we vergeten. Het is een schoolvoorbeeld van hoe praktische uitvoerbaarheid politieke dromen in de weg kan staan.
Als minister Jetten volhardt in klimaatneutraliteit-in-2050, en daar ziet het wel naar uit, dan stevent het kabinet Rutte-4 onherroepelijk af op een nieuw ‘structureel overheidsfalen van on-Nederlandse proporties’ (vrij naar oud-minister Wiebes), waar het toeslagenschandaal en het Groningse schade-afhandelings- en versterkingsfiasco niets bij zijn.”
Terwijl ik met dit onderwerp bezig was stuitte ik bij toeval op een podcast van Maarten van Rossem van een jaar geleden, ook over de energietransitie. Nu ben ik bij Van Rossem altijd wel een beetje op mijn hoede, want hij is meester in de improvisatie en slaat dan wel eens de plank flink mis. Maar deze keer had hij zich ingelezen in een boek van de hand van Vaclav Smil.
Fig.3 Bron: Uitgeverij Nieuw Amsterdam
Smil is emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Manitoba (Canada) aan de Faculty of Environment. Hij schreef meer dan veertig boeken over onderwerpen als energie, milieu, voedselproductie en voedselvoorziening, technische innovatie, risicobeoordeling en openbaar bestuur en is Fellow van de Royal Society of Canada.
Maarten van Rossem vat de conclusie van Smil’s boek kort samen: het idee dat we in 2050 fossiele energie volledig zouden kunnen uitbannen is wishful thinking, dat is volstrekt uitgesloten. Luister naar Van Rossem over het boek van Smil: