Onlangs werd op een Facebook pagina van mij een link naar de film Climate: the Movie verwijderd. Protest hielp niet, de factcheckers van FB vonden de documentaire misleidend. Volstrekte onzin. Iets dergelijks overkwam me ook op mijn Linkedin pagina, maar dat werd na protest van mijn kant binnen een uur ingetrokken, met excuses. Zo kan het dus ook.
Er is de afgelopen paar jaar een wildgroei ontstaan van factcheckers. Een van mijn lezers stuurde me een opmerkelijke videolink daarover. Een door overheden gesponsorde instantie censureert journalistiek. Die instantie is genaamd GDI, de Global Disinformation Index. GDI werd in 2018 opgericht in het Verenigd Koninkrijk met als doel om het bedrijfsmodel van online desinformatie te verstoren door beledigende publicaties van financiering te beroven. Behalve van de Open Society Foundation van George Soros ontvangt de GDI geld van de Britse overheid (via de FCDO), de Europese Unie, het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken en een instantie genaamd Disinfo Cloud, die is opgericht en wordt gefinancierd door het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.
GDI definieerde de term ‘disinformation’ in eerste instantie als “opzettelijk valse inhoud, ontworpen om te misleiden”. Binnen deze strikte parameters kun je zien hoe het nuttig had kunnen lijken om toegewijde fact-checkers te hebben die de meest flagrante overtreders identificeerden. Maar sindsdien is de definitie uitgebreid naar alles wat een “tegendraads verhaal” is. GDI-oprichter Clare Melford legde in een interview aan de LSE in 2021 uit hoe deze uitgebreide definitie “nuttiger” was, omdat het hen in staat stelde om verder te gaan dan het controleren van feiten en zich te richten op alles op het internet dat zij als “schadelijk” beschouwen:
“Veel desinformatie is niet alleen of iets waar of onwaar is – het ontsnapt aan de grenzen van fact-checking. Iets kan feitelijk accuraat zijn maar toch zeer schadelijk… [GDI] leidt je naar een meer bruikbare definitie van desinformatie… Het zegt niet dat iets wel of geen desinformatie is, maar het zegt dat inhoud op deze site of dit specifieke artikel inhoud is die anti-immigrant is, inhoud die anti-vrouw is, inhoud die antisemitisch is...”
Freddie Sayers van het onderzoeksplatform UnHerd onderzocht GDI en werd door een commissie van the House of Lords uitgenodigd om uitleg te geven. GDI lijkt het topje van de ijsberg te zijn. Dat ‘scannen’ van andermans mening , eventueel gevolgd door uitsluiting, gaat grotendeels met behulp van AI. Een zeer gevaarlijke ontwikkeling. Zie de video: