Zee-ijs op en rond de Noordpool

De afname van het zomeroppervlak van het zee-ijs op de Noordpool sinds 1979 wordt algemeen gezien als een bewijs voor de menselijke invloed op het aardse klimaat, de antropogene opwarming.


Fig.1    Data: https://nsidc.org

Ik kijk daar elk jaar naar en zie -na een periode van afname van het zomerse zee-ijs- dat die ‘sea ice extent’ al zo’n 15 jaren niet meer afneemt.

Nu is het probleem met alle data over veranderingen is zee-ijs oppervlak dat die pas beschikbaar kwamen na de ingebruikname van satellieten eind 1978. Gegevens over de periode vóór 1979 zijn uiterst schaars. Het gevolg is dat het onzeker is of de afname sinds 1979 ook werkelijk ‘bijzonder’ is  of dat het onderdeel is van en cyclus waarvan we het voorafgaande niet kennen.

Die onzekerheid is wat minder geworden door een post van Joseph Fournier, senior scientist in Canada. Hij putte daarbij uit oude data van de Russische marine die door de Russische onderzoekster Ustinova is gebruikt in haar onderzoek naar zee-ijs. Uit haar werk is hieronder is een grafiek afgebeeld  waarin de jaarlijkse gemiddelde tijdreeks van een ijsvrije situatie in de Barentszzee in het noordpoolgebied wordt vergeleken met die van de Zee van Okhotsk in het noordelijke deel van de Grote Oceaan.


Fig.2    Bron: Fournier

Beide lijnen van de ijsvrije situaties correleren sterk, ondanks de afstand tussen beide zeeën van meer dan 7000 km en de verschillende klimaatregimes in beide gebieden. De lijnen vertonen dezelfde cycliciteit, met een toename van het ijsvrije oppervlak van 1930 tot 1960, een afname (dus toename van het ijsoppervlak) van 1960 tot 1980, en vanaf 1980 weer een toename van het ijsvrije oppervlak in de zomer.

De afname van het Arctische zee-ijs van 1980 tot ongeveer 2007 kan dus een onderdeel zijn van een natuurlijk cyclisch proces, alhoewel enige menselijke invloed niet uit te sluiten is. Dat cyclische gedrag van het zomerse zee-ijs oppervlak zou ook een verklaring kunnen zijn voor de stagnatie in de daling  sinds 2007.

Het laatste woord over deze kwestie is nog niet gesproken.