Wat heeft de aardbeving in Marokko te maken met het klimaat, zult u wellicht denken? Maar de  klimaathysterie kent momenteel geen grenzen. Nu doet het verhaal de ronde dat de recente aardbeving in de Westelijke Atlas in Marokko het gevolg zou zijn van klimaatverandering. Absurd. Hoe ontstond die aardbeving dan wel? Een stukje geologie:

Fig.1   Bron: Wikipedia

Aardbevingen en klimaat zijn verschillende systemen.  Er kan wel een indirect verband bestaan, bijvoorbeeld bij GIA (glacial isostatic adjustment). Dat is het terugveren van de aardkorst door drukontlasting als een ijskap smelt (Scandinavië, Canada). Maar dat zijn extreem trage processen over grote gebieden, waarbij naar mijn weten geen hevige aardbevingen voorkomen. Figuur 1 laat zien dat Marokko ver verwijderd is van GIA gebieden.

De aardbeving in de Westelijke Atlas hoort bij beweging langs breuken die voorkomen bij orogenese (gebergtevorming). Orogenese ontstaat als gevolg van platentektoniek langs randen van bewegende stukken aardkorst (platen) . Marokko ligt op een kruispunt van platen en daardoor zijn er veel breuken in de Marokkaanse ondergrond en is de ondergrond geologisch actief:

Fig.2    Bron: Ahmed Chalouan et al (2023)

Het epicentrum van de verwoestende aardbeving in Marokko op 8 september lag in het Hoge Atlasgebergte, ongeveer 71 km ten zuidwesten van Marrakech. Professor in Geodynamica aan de  Universidad de Granada, Jesús Galindo-Zaldivar, die al lang onderzoek doet naar de geologie van het gebied, beschrijft in een artikel de factoren die tot de aardbeving hebben geleid:

“De catastrofale aardbeving vond plaats ten noorden van het westelijke Atlasgebergte, ten zuiden van Marrakech. Volgens schattingen van het Marokkaanse Nationale Instituut voor Geofysica en het Amerikaanse geologische onderzoek ligt de diepte tussen 8 km en 26 km. De aardbeving is het gevolg van een geologisch fenomeen dat een “omgekeerde breuk” wordt genoemd. Dit doet zich voor wanneer tektonische platen op elkaar botsen, waardoor de aardkorst dikker wordt. De spanning langs deze breuklijnen kan aardbevingen veroorzaken doordat gesteente abrupt verschuift om opgehoopte spanning los te laten, wat kenmerkend is voor een seismische breuk.”

Die ‘omgekeerde breuk’  heet in het Engels ‘reverse fault’. De breuk die de recente aardbeving heeft veroorzaakt is in figuur te zien in de Westelijke Atlas ten ZW van Marrakech (aangeduid met ‘M’). Tektonische processen langs breuken zijn  het gevolg van mechanische spanningen in de aardkorst. In dit geval is er sprake van compressieve spanning en worden gesteenten in en over elkaar gedrukt, zoals in dit videootje:

Bron:  USGS