Een persbericht van de het IEA, het Internationaal Energie Agentschap, haalde vele media vandaag. Het onderwerp was de uitstoot van CO2, die in 2019 wat lager uitviel dan in 2018. Althans, de uitstoot in de energiesector. Dat is de uitstoot van CO2 als je van een primaire energiedrager (steenkool, olie, gas, biomassa) elektriciteit maakt. De IEA weet ook hoe dat komt: “ Global energy-related CO2 emissions flattened in 2019 at around 33 gigatonnes (Gt), following two years of increases. This resulted mainly from a sharp decline in CO2 emissions from the power sector in advanced economies1, thanks to the expanding role of renewable sources (mainly wind and solar PV), fuel switching from coal to natural gas, and higher nuclear power output.”.

Bron: IEA

De tekst hierboven is van hun website. In 1974 opgericht door een aantal belanghebbende Westerse landen om de energieleverantie veilig te stellen. Er was destijds sprake van een flinke oliecrisis, zoals dat toen heette. Intussen is de situatie op de energiemarkt drastisch veranderd en houdt het Agentschap zich ook bezig met ‘verduurzaming’  van de energiemarkt.

Bron: IEA

De grafiek laat de uitstoot per jaar zien van CO2 als gevolg van elektriciteitsproductie, verdeeld in rijke landen en de rest van de wereld. In 2019 was de uitstoot in totaal 33,3 Gt CO2. Wat me opvalt is dat van de jaren van de afgelopen 30 jaren er 12 jaren zijn geweest waarvoor geldt dat de uitstoot niet hoger was dan in het daaraan voorafgaande jaar. Dus heel bijzonder is dat niet. Blijkbaar gaat de groei met horten en stoten.

De afname zit hem met name in de rijke landen, zoals onderstaande grafiek laat zien.  Het lijkt dus aannemelijk dat die vermindering vooral het gevolg is van overschakeling op aardgas en het gebruik van wind en zon. En natuurlijk van biomassa (hout), ik ga er althans van uit dat het IEA net zoals de EU bij het verstoken van biomassa als uitgangspunt heeft dat dat geen extra CO2 oplevert.  Intussen weet elke burger dat dat onzin is en dat er zelfs meer CO2 vrijkomt bij het verstoken van biomassa dan van steenkool en bruinkool.

Bron: IEA

Maar er is nog iets anders: men kan zich afvragen hoe het IEA aan deze cijfers komt. De uitstoot van CO2 bij de productie van elektriciteit wordt niet wereldwijd gemeten, dat is onmogelijk. Die cijfers rollen uit modellen, waarin men aan de ene kant de hoeveelheid en soort primaire brandstof duwt die de diverse landen (zeggen te) gebruiken bij hun elektriciteitsproductie. In het model gebruikt men dan formules om te berekenen hoeveel CO2 dat oplevert.

Ik neem aan dat men van generieke formules gebruik maakt, het gebruik van data van het rendement van elke individuele centrale lijkt me uitgesloten. Wat ik daarmee wil zeggen is dat de getoonde cijfers grof zijn, men dient vele slagen om de arm te houden. Of de uitstoot in 2018 net zo groot was als in 2019 zoals der grafiek suggereert is dus maar de vraag. Verder is waarschijnlijk geen rekening gehouden met de CO2-uitstoot bij de productie van windmolens en zonnepanelen.

Wat ook opvalt is dat de afname van de CO2-uitstoot in de rijke landen gecompenseerd wordt door een toename van de uitstoot in de rest van de wereld.  Niet raar, daar vindt de grootste economische groei plaats. En veel elektriciteitsproductie aldaar gebeurt in nieuwe centrales voor fossiele brandstoffen. Logisch, als je een achterstand hebt en een inhaalslag nodig is.

Maar wat levert die berekende ‘stilstand’ in de uitstoot van CO2 bij elektriciteitsproductie in 2018 en 2019 nu op voor het CO2-gehalte in de atmosfeer? Niets:

Bron: NOAA

De gegevens zijn bijgewerkt t/m 5 februari 2020. In de rechter grafiek heb ik de periode roze gemaakt die in de linker grafiek uitvergroot getoond wordt.  De jaren 2018 en 2019 heb ik lichtgrijs gemaakt. Ziet u een afname van de stijgende trend? Ik niet. Het atmosferisch CO2 stijgt met ongeveer dezelfde snelheid als in de voorafgaande jaren.

Je vraagt je af waarom het IEA dan met veel tromgeroffel haar persbericht in de wereld gezet heeft? Waarschijnlijk om de schijn te wekken dat het prima gaat met de ‘verduurzaming’ van elektriciteitsproductie. Misschien krijgen we het gevoel dat we goed bezig zijn. Maar is dat ook zo, zet het zoden aan de dijk? Als we dat moet afleiden uit de atmosferisch CO2-trend hierboven dan is de conclusie dat dat ‘goede gevoel’ onterecht is. Vooral Duitsland krijgt schouderklopjes voor de Energiewende. Of de Duitse burger er ook zo blij mee is valt te betwijfelen: de buren betalen in de EU de hoogste prijs voor hun elektriciteit.