Die koude aprilmaand

In het bericht van 7 april j.l. heb ik teruggekeken naar het koude begin van dit jaar en de maandgemiddelde temperaturen van De Bilt vergeleken met de ‘normaal’. De normaal is het gemiddelde weer voor de periode 1991-2020. Van de drie eerste maanden waren de maanden januari en maart kouder dan de normaal. In januari 2021 was het gemiddeld 3,4 °C (de normaal is 3,6 °C), februari 2021 was wat warmer dan de normaal met 4,3 °C ten opzichte van 3,9 °C normaal. En maart was met 6,4 °C een beetje kouder dan de normaal van 6,5 °C.  Ik schreef toen: “Niet spectaculair maar de start van dit jaar tot nu toe is koud, zeker als je het vergelijkt met 2020 toen de maandgemiddelden respectievelijk 6,2 °C, 7,2 °C en 6,8 °C waren”.

Intussen hebben we ook april 2021 achter de rug en die maand was erg koud. De normaal voor april is 9,9 °C, maar april 2021 tikte slechts 6,7 °C aan. Dat is ver onder de normaal. De officiële KNMI temperatuurreeks van de Bilt begint in 1901.  Dat zijn ruim 120 jaren. Van die 120 jaren waren er slechts 16 koudere aprilmaanden vergeleken met april 2021. Omdat ik merkte dat de nachten erg koud waren heb ik ook naar Tn gekeken, de minimum temperatuur per etmaal. Die was in De Bilt afgelopen april gemiddeld 1,6 °C. Slechts 6 van de afgelopen 120 aprilmaanden waren kouder als je naar Tn kijkt.

Fig. 1    Bron: Pixabay

Dit opvallend koude begin van april was geen Nederlands fenomeen: vrijwel heel Europa heeft last van ongewone koude. In april werden in Zuid Frankrijk temperaturen gemeten van onder de -10 °C. Men vreest in Frankrijk daardoor voor enorme schade aan de fruitteelt. Maar ook elders in Europa was het raak. Cap Allon van de website electroverse.net schreef daar onlangs over. Allon houdt opvallende kou over de hele wereld in de gaten en schrijft daar regelmatig over.

Maar ook elders in de wereld is 2021 opvallend koud begonnen. Een kennis die in Japan woont spreekt al enkele maanden over opvallende koude en ongekende sneeuwval. En Noord-Amerika kent ook een zeer koude start van dit jaar. OP 3 mei j.l. viel er in Colorado Springs (zie de video) een flink pak sneeuw, ongehoord voor de maand mei op die plek. Ook Zuid-Korea gaat de afgelopen dagen gebukt onder uitzonderlijke sneeuwval.

Fig. 2    Bron: NPO

Meteorologe Helga van Leur deed op 24 april j.l. in het radioprogramma Nieuwsweekend opmerkelijke uitspraken over het koude begin van 2021 in Europa. Presentatrice Mieke van der Weij begon het praatje met de opmerking  dat Noorse wetenschappers een verband zien tussen smeltend poolijs en lentesneeuw in Europa. Van Leur legde een verband tussen die bevindingen en het koude weer in Europa. De slingerende straalstroom werd er bij gehaald, veel onduidelijkheid allemaal, en geleuter, en de uiteindelijke conclusie was dat er maar één oplossing is, namelijk ophouden met CO2 uitstoten.

Ik heb toch even gekeken naar de publicatie waarop haar verhaal gebaseerd was. Dat is een recente paper van Bailey et al, getiteld Arctic sea-ice loss fuels extreme European snowfall. Die publicatie gaat over wintersneeuw: in gebieden waar het ’s winters altijd koud genoeg is voor sneeuw zal minder drijfijs kunnen leiden tot meer vocht en dus meer sneeuw. In het Nature-artikel gaat het om februari/maart in Noord Scandinavië, en niet over sneeuw in de rest van Europa. De kern van het onderzoek is een analyse van data van waterdamp-isotopen in arctisch Finland. Het artikel schetst wel een ‘vergezicht’ voor het jaar 2080 waarin meer verdamping kan leiden tot meer sneeuwval in Europa. Klimaatalarmisten (ook sommige meteorologen zijn dat) slaan makkelijk aan op zulke schrikbarende vergezichten blijkt maar weer eens.

Overigens is het niet de eerste keer dat de afname van drijfijs op de Noordpool in verband wordt gebracht met extreme kou op gematigde breedte. In een studie in het tijdschrift Nature Climate Change uit 2019 concludeerden onderzoekers van het KNMI en de Universiteit van Exeter dat een afname in zee-ijs niet de koudegolven veroorzaakt: fluctuaties in de atmosferische circulatie zorgen gelijktijdig voor zowel een afname in zee-ijs als koudegolven op gematigde breedtes.

Fig.3    Bron:  Dr. Roy Spencer

Dat het overigens over de hele wereld de afgelopen maanden flink kouder geworden is laat de meest recente grafiek van UAH zien (figuur 3). Dat die daling een aanzet is tot verdere afkoeling staat echter nog te bezien. Een deel van die temperatuurdaling sinds begin 2020 is gerelateerd aan de ENSO (figuur 4) die vanaf de zomer van 2020 negatieve cijfers laat zien. Er is sprake van La Niña omstandigheden en die doen de aardse temperatuur altijd dalen. Het klimaatsysteem is erg ingewikkeld blijkt maar weer eens.

Fig. 4    Bron: NOAA