Bron: Volkskrant

Dat is de vette kop boven een artikel van Cor Speksnijder in de Volkskrant van 1 november j.l. Het trok meteen mijn aandacht, omdat ik ook wel eens een paar gletsjers heb zien smelten, in Zwitserland. Loop maar naar het einde van een gletsjer in de zomer en je ziet hem smelten. Maar dat bedoelde paleoklimatoloog Jane Francis niet. Ze zag na 10 jaar een gletsjer op Spitsbergen en constateerde dat die aanmerkelijk korter was geworden. Dat is ongetwijfeld waar: vanaf ongeveer 1750 worden er meer gletsjers op aarde korter dan langer. Dat heeft te maken met de massabalans van gletsjers, die gevoelig is voor de temperatuur en sneeuwval. Omdat het de afgelopen tijd wat warmer geworden is in veel gebieden worden veel gletsjers korter, indien die smelt niet gecompenseerd wordt door meer sneeuwval althans.
Ik denk dat de kop pakkend moest zijn, en de foto daaronder met Jane Francis te midden van pinguïns doet vermoeden dat we met een mens te doen hebben die deugt. Dat zal ongetwijfeld wel. En het verhaal deugt in eerste instantie ook wel, het gaat dan vooral over de transformatie van Antarctica van groen naar wit continent.

Maar dan gaat het mis, als de journalist haar vraagt hoe ze de toekomst ziet van Antarctica. Ze zegt: “Nu verandert het klimaat veel sneller dan ooit in het verleden. Nooit eerder zijn de CO2-niveaus zo snel gestegen als tegenwoordig.” .  De eerste bewering, dat het klimaat nu veel sneller dan ooit is aantoonbaar onjuist. Dan gaat het natuurlijk om de temperatuur, want van andere klimaatelementen, zoals neerslag, wind, luchtdruk e.d. is vanuit het verleden erg weinig tot niets bekend.

Bron data: Alley

Lees verder →

Bron: Bloomberg

Afgelopen weekeinde stormde het op de Noordzee. Wat dat betekende voor de stroomprijs in Duitsland ziet u in de grafiek. Die zakte tot onder de – €50 per megawattuur. Dat minteken betekent dat de Duitse stroomleveranciers meer dan €50 per megawattuur moesten BETALEN aan buitenlandse afnemers om hun stroom kwijt te mogen raken. Dat is nodig omdat anders het hele netwerk plat komt te liggen. Omdat Nederland en België en andere nabijgelegen landen ook allerlei grootschalige plannen hebben om windenergie fors uit te breiden betekent dit dat Duitsland steeds moeilijker zijn overschot aan stroom kwijt zal raken in de nabije toekomst. En dat dit fenomeen zich waarschijnlijk ook in Nederland gaat voordoen op enig moment. Wat een en ander betekent voor de stroomprijs die de Nederlandse huishoudens gaan betalen kunt u nu al zien door bij onze oosterburen te kijken.

De stroomprijs in de grafiek is de prijs op de internationale stroommarkt. De prijs die de Duitse huishoudens betalen is hoog, en wordt beslist niet lager als de Duitse stroomleveranciers hun stroom aan het buitenland moeten weggeven en moeten bijbetalen om er van af te komen. Deze onbalans in vraag en aanbod is gevaarlijk voor de stabiliteit van de stroomleverantie. En prijsopdrijvend omdat er altijd een 100% back-up moet zijn van conventionele centrales. De Duitse overheid heeft het extra duur gemaakt door tegelijk met de massale subsidiering van wind- en zonne-energie ook de kernenergiecentrales in de ban te doen. Dit alles om het spook van CO2-uitstoot te lijf te gaan en tegelijk het spook van kernenergie te lijf te gaan. Want kernenergiecentrales stoten geen CO2 uit. Voorlopig resultaat van deze peperdure Energiewende: geen enkele reductie van CO2 in Duitsland.

Zolang het klimaatdebat en het energiedebat in Nederland net als in Duitsland gedomineerd worden door het dogma van CO2 wordt het leven er niet beter maar wel duurder op.

Het eenzame gevecht van een klimaatoptimist. Wetenschapsjournalist Marcel Crok wantrouwt de klimaatmodellen en ziet niets in de forse CO2-reductie die in Parijs is afgesproken. Goed interview Marcel!

https://www.facebook.com/rtlz/videos/1473161476113193/

Geïnterviewd werd ik door journalist Maarten Driessen. Maarten werkt voor een viertal streekkranten in de regio waar ik woon. Oplage 56.000 stuks, dat is meer dan het Financieel Dagblad en bijna zoveel als de oplage van Trouw 😉 . Maar dat doet er niet toe. En ik moest per se op de foto. Ik hou er niet van om persoonlijk op de voorgrond te treden, maar er viel wat dat betreft niets te kiezen.

Het ging over klimaatverandering, en dan toegespitst op actuele zaken zoals hevige neerslag en dergelijke. Maar ook het verdrag van Parijs kwam langs, en de 49% reductie op CO2-uitstoot van de nieuwe regering. En de klimaatfilm van Marijn Poels (kijken!). Omdat ik toch bezig was met extreme neerslag heb ik een grafiekje meegegeven van zware neerslag in Deurne, gemeten vanaf 1906. Die ziet u hierboven. En ook de grafiek van Someren, hier om de hoek, vanaf 1910. Die zware bui van juni 2016 is  hier te zien, de stip rechtsboven.

Beide grafieken laten zien dat er met de etmaalsommen in beide plaatsen sinds begin vorige eeuw niet veel is veranderd. De impact die de bui van vorig jaar had zat hem vooral in het feit dat er zulke grote hagelstenen uit vielen. Die veroorzaakten veel schade, vooral aan kassen en auto’s. Ook in 1940 was het wat neerslag betreft flink raak in Someren en Deurne, zoals u kunt zien. Maar toen was de schade veel kleiner. Dat kwam ook omdat er toen nog geen kassen waren en heel weinig auto’s. Dat laat zien dat de financiële schade door natuurgeweld niet zozeer bepaald wordt door het geweld van de natuur maar vaak veel meer door de waarde van roerende en onroerende goederen.

Nog veel meer grafieken worden gepubliceerd in het klimaatrapport dat Marcel Crok en ik aan het schrijven zijn voor de Groene Rekenkamer. Als alles volgens plan verloopt zal dat verschijnen op 23 november a.s. Gratis downloadbaar. Ik hou u op de hoogte.

U kunt het interview hier vinden.

Nederland is sterk verstedelijkt, dat zie je om je heen. Met een bevolking van ongeveer 17 miljoen mensen en een totale oppervlakte van 41.543 km2 levert dat een bevolkingsdichtheid op van bijna 410 inwoners/km2. Laat je het water buiten beschouwing dan komen we op een bevolkingsdichtheid van 500 inwoners/km2. Momenteel woont ongeveer 70% van de Nederlanders in stedelijk gebied, dat zullen er volgens de prognose van het CBS in 2030 75% zijn.
Bron : PBL

Het bijzondere aan de verstedelijking in ons land is dat zeer grote steden ontbreken. Onze 5 grote steden, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven zijn relatief klein als je het vergelijkt met steden in andere landen in Europa. Verder zijn er heel erg veel middelgrote steden. Rond die steden zijn bovendien sterk verstedelijkte peri-urbane gebieden ontstaan. In feite is een groot deel van Nederland stedelijk gebied. Alleen in Zeeland, Drenthe, Friesland en Groningen valt de verstedelijking nog mee, althans naar Nederlandse maatstaven.

Die verstedelijking heeft invloed op het weer, onder andere op de temperatuur. Steden hebben een stadsklimaat: ze zijn warmer dan de omgeving, er valt wat meer neerslag en de windsnelheid is lager. Het ontstaat door de fysieke en menselijke eigenschappen van stedelijke gebieden die afwijken van die van het omringende platteland. Meer gebouwen, meer mensen, meer verkeer, minder groen, et cetera. Lees verder →

Dat werd vorige week in de Volkskrant opgetekend uit de mond van wetenschapsjournalist Marcel Crok. Aanleiding was het voornemen van het nieuwe kabinet om in 2030 de uitstoot van CO2 in Nederland verminderd te hebben met 49% ten opzichte van 1990. Dit is dat interview:

De Volkskrant heeft een rubriek “Klopt dit wel?” en een dergelijke uitspraak van Crok smeekt natuurlijk om een onderzoekje.  Dat deed een wetenschapsjournalist van de Volkskrant, Maarten Keulemans.  Hier is het stuk: Lees verder →

De grote afrekening gaat beginnen. Het is de rekening die betaald gaan worden voor wat de energietransitie genoemd wordt: de overschakeling van fossiele brandstoffen naar ‘duurzame energie’. Dan gaat het vooral om windmolens en zonnepanelen voor de opwekking van elektriciteit.  Martin Sommer heeft er een paar dagen geleden een column aan gewijd.

De achterliggende doelstelling is vermindering van CO2-uitstoot, maar het staat vast dat van vermindering van CO2-uitstoot weinig terecht komt op deze manier. Dat heeft veel te maken met het feit dat de vraag naar elektriciteit altijd gedekt dient te worden door conventionele centrales. ’s Nachts schijnt de zon niet en de wind waait soms niet en nog vaker met beperkte kracht. Bovendien is het produceren van molens en panelen niet CO2-vrij.

Omdat het met CO2-reductie niet echt opschiet is de noodzaak van de energietransitie vervangen door ‘doelen halen’. Ook het benadrukken dat we in de EU geen koploper zijn in de energietransitie moet de geesten scherp houden. Het probleem bij die energietransitie is dat elektriciteit maken met windmolens en zonnepanelen verre van rendabel is. Daarom moet er een enorme hoeveelheid geld bij. Belastinggeld wel te verstaan. Tot 2032 gaat ons dat tussen de 30 en 100 miljard euro kosten. Lees verder →

Wetenschapsjournalist Marcel Crok en ik zijn al een hele poos druk met het schrijven van een rapport over de klimatologische veranderingen in Nederland. Aanleiding is het rapport van het KNMI getiteld “KNMI’14 Klimaatscenario’s”. Daarin schetst het instituut voor 2050 en 2080 een aantal klimaatscenario’s voor ons land.

Veel mensen denken dat een scenario hetzelfde is als een voorspelling, maar dat is niet het geval. Een scenario schetst een beeld van wat de toekomst ons zou kunnen brengen. Met de nadruk op kùnnen. Het IPCC noemt dat een ‘picture of the future’. U moet niet denken dat het louter onwetende mensen zijn die menen dat een scenario een voorspelling is, ook veel hoogopgeleide mensen denken dat.

Waarom kunnen ze in De Bilt niet gewoon een voorspelling maken voor 2050 en 2080 zult u misschien denken? Nou omdat dat heel erg moeilijk is.  Zo moeilijk dat het eigenlijk onmogelijk is. Dat heeft niets te maken met gebrek aan kennis bij het KNMI, daar werken veel knappe koppen, maar alles met het feit dat het klimaat een extreem ingewikkeld systeem is en we nog slechts een deel van dat systeem begrijpen. Een chaotisch systeem.

Het KNMI schrijft in het wetenschappelijk rapport dat ten grondslag ligt aan het scenariorapport: “The variability of the system poses limitations to the predictability of the climate state. Internal variations of the climate system beyond monthly time scales apart from the contribution from the positive multidecadal surface temperature trend that is currently eminent (Oldenborgh et al. 2012) and oceanic variability (Hazeleger et al. 2013), are difficult to predict and at time scales of 30 – 100 years useful predictions are basically impossible. Not only because of the large contribution of the natural variability, also because the external forcing related to human activity is considered to be unpredictable. Any attempt to make climate predictions at a relatively small spatial scale such as the Netherlands or even Western Europe for multiple decades ahead cannot be expected to lead to skilful results. However, helpful images of possible future states of the regional climate can be made, after formulating a number of driving assumptions and applying projection tools that can be expected to give a realistic response to these external forcings. These conditional foresights can be identified as “scenarios”. Dat is duidelijk: bruikbare voorspelling zijn onmogelijk en een scenario is een ‘behulpzaam plaatje’. Lees verder →

Er worden over windenergie en zonnepanelen meer sprookjes verteld dan ooit. Energieopwekking volgt gelukkig fysische wetmatigheden. Daarom is dit gesprek tussen twee hooggeleerde heren die hun sporen verdiend hebben in de fysica en bovendien verstand hebben van energie een must voor eenieder die op de hoogte wil blijven van  de ins en outs van energie.

Prof. Kees de Lange interviewt dr. Fred Udo over windmolens en zonnepanelen. In dit eerste deel gaat het over wat mogelijk en onmogelijk is in duurzaam opwekking van elektriciteit en wat de energetische en technische consequenties zijn.  In een later deel komen de financiële consequenties aan de orde.

Het was deze week weer raak:  het Verbond voor Verzekeraars waarschuwt dat er een forse premiestijging in het verschiet ligt als gevolg van ‘klimaatverandering’.  Dat alles gebaseerd op de klimaatscenario’s zoals het KNMI die uitdraagt in haar rapport Klimaatscenario’s 2014. En ook een beetje op het gevoel dat het weer wel raar doet de afgelopen tijd. Maar eerst de klimaatscenario’s van het KNMI.

Bron: NU.nl

In die klimaatscenario’s ‘schetst’  het instituut het weer in ons land in de rest van deze eeuw. Wat is dat waard? Eerst maar even iets over een scenario,  want dat is iets anders dan een voorspelling. Het KNMI spreekt over ‘Imagining the future’. Die heb je in gradaties.  Allereerst is er de ‘climate prediction’, een schatting van het klimaat in de toekomst. Dan is er de ‘climate projection’, een mogelijk toekomstige situatie vanwege een aanname van een ‘’forcing scenario’. Dat laatste is bijvoorbeeld toename van het atmosferisch CO². Lees verder →