Categoriearchief: luchtdruk

De NAO en de sprong

In het vorige bericht heb ik uitgebreid aandacht besteed aan de sprong in de temperatuur in ons land en in grote delen van het NH. In ons land gaat eind jaren’80 abrupt ongeveer 1°C omhoog en blijft tot heden op dat hogere niveau.

cnt all

Bron data KNMI

Volgens een recente publicatie van Kim et al was die temperatuursprong het gevolg van het naar het N schuiven en intensiveren van de Ferrel-cel. De daardoor ontstane verhoging van SLP in de subtropen en afname in de polaire regio.  Daardoor stroomt er aan het oppervlak meer warme lucht van de subtropen via de gematigde zone naar het polaire gebied. Een en ander past naadloos in de constatering dat de ZW-circulatie in de winter vanaf 1988 toegenomen is.

Ik was benieuwd of de toename van de luchtdruk op zeeniveau (SLP) in de subtropen en de afname ervan in de polaire zone goed te zien zou zijn in de NAO-index. Lees verder

Koude winters in De Bilt

Al mijmerend over de zachte wintermaanden en kille maart en april ben ik maar weer eens in de data van De Bilt gedoken. Cijfers en grafieken blijven fascinerend. Hieronder ziet u een grafiek van de zogenaamde Hellmann koudegetallen van De Bilt sinds 1901. Het Hellmann koudegetal  (H), genoemd naar de Duitse meteoroloog Gustav Hellmann, is een maat voor de kou in het tijdvak van 1 november van het voorafgaande jaar tot en met 31 maart van het genoemde jaar. Het wordt verkregen door over dit tijdvak alle etmaalgemiddelde temperaturen beneden het vriespunt op te tellen met weglating van het minteken.

Hellmann1

Bron: KNMI

www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/lijsten/hellmann

Volgens de nieuwste berekeningen was de winter van 1947 de koudste met een koudegetal van 342,8. De winter van 1963 staat op de tweede plaats met 337,2 en daarna volgt die van 1942 met 331,8. Ook recentere winters hebben relatief veel kou opgeleverd: 2010 (94,7), 2011 (80,6), 2012 (88,4) en 2013 (73,2). Lees verder

El Niño topt

El Niño , of beter ENSO (El Niño Southern Oscillation) heeft het plafond geraakt en zal naar verwachting snel inzakken. Hier ziet u een mooie uitleg van dit verschijnsel:

European Centre for Medium-Range Weather Forecasts (ECMWF) maakt al een tijdje voorspellingen over het verloop van El Niño. Dat dat lastig is bewijst het feit dat ze er in de afgelopen jaren regelmatig naast zaten. Maar dit jaar is het kassa: een super El Niño. De voorspelling van het verdere verloop van het verschijnsel in de vorm van een pluim zag er op 1 december als volgt uit:

nino ecmwf 12 2015

Bron:  ECMWF

Lees verder

Super El Niño

Het ECMWF gebruikt modellen om een medium-range termijnvoorspelling te doen over ENSO. ENSO zijn de opmerkelijke temperatuurschommelingen in het zuidelijk deel van de tropische Pacific. Die schommelingen hebben effect op het weer in grote delen van de tropen en subtropen. El Niño heeft betrekking op een warmere oceaan dan ‘normaal’ en komt zo eens in de 4 a 7 jaar voor. Zo nu en dan zit er een ‘super’ El Niño bij, die het weer in de tropen en subtropen flink kan ontregelen.

el nino 2015

 

Bron:  ECMWF

Dit voorjaar voorspelde ECMWF  een super El Niño  voor dit jaar.  Omdat de modellen er tot nu toe niet veel van bakten was ik benieuwd of het deze keer wel zou lukken. Zie het bericht van mei j.l. En dat doet het.  El Niño van 2015 is een zeer krachtige, en het einde is nog niet in zicht. Het oceaanwater in de tropen tussen Indonesië en Peru is momenteel zo’n 3 graden warmer dan gemiddeld. Dat heeft vaak grote effecten op het weer in de tropen en subtropen, niet alleen doordat de verdamping in het gebied flink groter is (per 1°C  temperatuurverhoging stijgt de hoeveelheid waterdamp met 7%) en daarmee de neerslag, maar ook doordat de luchtdrukverdeling verstoord raakt. Droge gebieden worden nat en andersom, en allerlei andere effecten zijn het gevolg. De top van El Niño ligt in december, vandaar de naam (=kerstkindje). Daarna wordt alles weer ‘normaal’. Soms wordt El Niño direct gevolgd door La Niña, met tegenovergestelde kenmerken, maar vaak ook niet. De voorspellingen dat het wel eens een record warmtejaar kan worden hebben te maken met de aanwezigheid van deze super El Niño en niet met plotselinge opwarming als gevolg van toegenomen atmosferisch CO2.

Drijfijs op aarde neemt toe

global sea ice anomaly 6 2014

Bron: University of Illinois

De totale oppervlakte aan drijfijs op het noordelijk en zuidelijk halfrond neemt de laatste tijd weer toe. Dat is te zien in bovenstaande grafiek van de Polar Research Group van de University of Illinois, een van de instituten op aarde die onderzoek doen naar de staat van het drijfijs. De veranderingen in oppervlakte drijfijs worden hier gepresenteerd in de vorm van een anomalie, de relatieve veranderingen die optreden ten opzichte van een bepaalde referentieperiode. Die referentieperiode is hier 1979-2008. 1979 is het jaar waarin de satellietmetingen startten. Lees verder

Drijfijs op Noordpool en Zuidpool

Uit een gezamenlijk persbericht van NOAA en NASA komt onderstaande grafiek. De grafiek toont de gemiddelde jaarlijkse oppervlak drijfijs op de Noordpool (blauw) en rond Antarctica (groen). Maart en september zijn de maanden waarin respectievelijk het drijfijs rond Antarctica en dat op de Noordpool zijn kleinste oppervlakte heeft. Zes maanden later is het omgekeerd. De ‘records’ van 2013 staan in het tekstvlak aan de rechterzijde.

sea ice extend

Wat opvalt is Lees verder

Klimaatmodel KNMI ‘maakt’ nieuwe Kleine IJstijd

drijfhout1

Het was al eens eerder vertoond, maar nog nooit zo fraai: een klimaatmodel liet spontaan een langdurige koude periode ontstaan. Het model heet EC Earth en is grotendeels gebaseerd op het weersverwachtingmodel van het European Centre for Medium Range Weather Forecasting. En dat wordt alom geroemd. Het onderzoek en de publicatie was het werk van een team van onderzoekers van het KNMI en instituten in Southampton en Dublin.

Lees verder

Wordt het kouder?

vrijheidsbeeldijs

Bron: http://collegeisawesome.tumblr.com/

Het juiste antwoord is nee(1), ja(2), ja(3), waarschijnlijk(4), ja(5) en nee(6). Wellicht denkt u dat het me in de bol geslagen is, maar dat valt (wel) mee. Ik zal het uitleggen. Nee(1), omdat op het moment dat ik dit op mijn computer intyp het ongeveer 11 uur in de morgen is. Op bijna alle dagen wordt de hoogste etmaaltemperatuur in ons land zo rond 3 uur ’s middags bereikt. Ik mag dus verwachten dat de komende uren de temperatuur zal stijgen. Oorzaak: de zon/aarde combinatie. Lees verder

Korte zomer op Noordpool

De Noordpool kent dit jaar een hele korte zomer. Ook het afsmelten van het drijfijs blijft dit jaar ver achter bij wat we de afgelopen jaren gewend waren.

arctic sea ice extend 8 2013 bBron: http://sunshinehours.wordpress.com/

Nu zou je verwachten dat vooral diegenen die zich ernstig zorgen maken over de afname van het zomerijs blij verrast zijn met dit bericht, maar niet iedereen kan daar in meegaan. Kijk eens naar deze reactie op een Amerikaans forum: Lees verder

Nogmaals de temperatuursprong

Op 30 juni j.l. was het laatste bericht over de brightening in De Bilt sinds het midden van de jaren ’80. Dat onderwerp kwam als vanzelf naar boven drijven toen ik me kort daarvoor verbaasde over de plotselinge temperatuurstijging eind jaren ’80 in De Bilt van wel 1 °C. Het bleek dat die ‘uptick’ in grote delen van Europa voorkwam. Hieronder is die sprong goed te zien in de temperatuurreeks van centraal Nederland (CNT).

cnt allData: KNMI

Bij het analyseren van de temperatuur per maand viel op dat met name de wintermaanden die scherpe sprong eind jaren ’80 ook weergaven. Lees verder