Categoriearchief: zee

Modellen: beperkt houdbaar

Op deze website is al regelmatig geschreven over modellen om voorspellingen te doen, en hun beperkte waarde.  Zie o.a. hier . Vorige week werd ik attent gemaakt op het model dat ECMWF gebruikt om een medium-range termijnvoorspelling te doen over ENSO.

ENSO zijn de opmerkelijke temperatuurschommelingen in het zuidelijk deel van de tropische Pacific. Die schommelingen hebben effect op het weer in grote delen van de tropen en subtropen. El Niño heeft betrekking op een warmere oceaan dan ‘normaal’ en komt zo eens in de 4 a 7 jaar voor. Zo nu en dan zit er een ‘super’ El Niño bij, die het weer in de tropen en subtropen flink kan ontregelen.

Bij het ECMWF, het European Centre for Medium-range Weather Forecasts in Reading (UK) doet men voorspellingen op de middellange termijn. Het afficheert zich als  ‘ World leader in global medium range numerical weather prediction ‘ . Het ECMWF  is een onafhankelijke Europese organisatie, opgericht in 1975, waarin twintig Europese landen, waaronder Nederland (KNMI) participeren. Daar staat de grote computer waar de dagelijkse weersvoorspellingen uit rollen. Dat gaat al heel behoorlijk tegenwoordig. Maar hoe zit het met de voorspellingen ten aanzien van ENSO?  Kijk maar eens op deze pluimgrafiek van 1 mei 2015 voor de komende maanden:

enso 2015

Lees verder →

De zeespiegel en de ijskappen deel 2

In het vorige bericht hebben we gezien dat het afsmelten van landijs en gletsjers weliswaar gemiddeld tot een verhoging van de zeespiegel leidt, maar dat dat overal anders is en dat er zelfs sprake kan zijn van een daling. Voor onze kust wordt al heel lang met behulp van boeien de hoogte van de zeespiegel gemeten. Voor de kust van Den Helder al zelfs bijna 150 jaar, vanaf 1865. Het is een van de langste meetreeksen op aarde. Zo’n meetboei zit vast aan de bodem van de zee en meet door middel van drukmeting de hoogte van de waterkolom erboven. De gegevens worden dan omgerekend naar het ‘zeeniveau’ ter plekke.

Nu is die zeebodem ook geen statisch punt, de aardkorst beweegt bijna overal. Die aardkorst drijft als het ware op de mantel dieper in de aarde. Je kunt het het beste vergelijken met een waterbed. De belangrijkste oorzaak van die korstbewegingen is isostasie.  Isostasie betreft verticale bewegingen van de aardkorst  als gevolg van bijvoorbeeld afsmelten van landijs of gebergtevorming, en het zogenaamde gravitatie-effect.

isostasie scan

Lees verder →

De zeespiegel en de ijskappen deel 1

waterbol

 

Bron: Universiteit van Nederland

Onlangs was op Universiteit van Nederland een open college te zien van geofysicus Bert Vermeersen. Mijn oud-leerling Bart Beenen maakte me erop attent. Het ging over de ongelijke verdeling van water over de aarde, en dat afsmelten van landijs niet overal een verhoging van de zeespiegel betekent.  Die kan zelfs dalen. De video is hier te zien. Die ongelijke verdeling van het zeewater is het gevolg van het feit dat de aantrekkingskracht niet overal gelijk is, omdat de massa op aarde niet netjes verdeeld is. Vandaar dat het gemiddeld zeeniveau op sommige plekken veel hoger staat dan op andere. Er zitten dus kuilen en heuvels in het wateroppervlak, met hoogteverschillen die we ook in Zuid-Limburg tegenkomen! Je kunt je dus wel voorstellen dat afsmelten van een enorme massa landijs van invloed is op de zeespiegel. Lees verder →

De warmte-inhoud van de oceaanbekkens tot 2000m.

De prachtige KNMI-site ClimateExplorer heeft ook data van de warmte-inhoud (heat content) van de oceanen. Althans tot  2 km diepte.  De recente data  zijn zeer compleet en zijn afkomstig van de ARGO floats. Elke Argo-boei zakt naar een diepte van  rond de 2000 meter, om vervolgens snel op te stijgen naar het oppervlak terwijl onderweg voortdurend druk, temperatuur en zoutgehalte worden gemeten. De sonde blijft vervolgens een dag aan de oppervlakte om de gegevens via een satellietverbinding te verzenden naar een grondstation en de satelliet hun koers aan het zeeoppervlak kan bepalen. De sonde zinkt dan weer. Dit wordt elke 10 dagen herhaald. Op deze wijze is een schat van gegevens beschikbaar gekomen.

argo4

Lees verder →

Eerste erkende klimaatvluchtelingen?

tuvalu vk

 

Bron: Volkskrant

Afgelopen week stond het in alle kranten: Nieuw Zeeland had de eerste klimaatvluchtelingen ter wereld erkend. Nu is ‘klimaatvluchteling’ een beetje raar begrip. Er zijn mensen die voor een catastrofaal natuurverschijnsel vluchten, zoals een vulkaanuitbarsting. Een dergelijk natuurverschijnsel doet zich in relatief korte tijd voor, bewoners worden er als het ware door overvallen en vluchten. Dat geldt nooit voor klimaatveranderingen. Klimaat is immers het gemiddelde weer berekend over 30 jaar, klimaatveranderingen zijn langzame processen. Lees verder →

Drijfijs op aarde neemt toe

global sea ice anomaly 6 2014

Bron: University of Illinois

De totale oppervlakte aan drijfijs op het noordelijk en zuidelijk halfrond neemt de laatste tijd weer toe. Dat is te zien in bovenstaande grafiek van de Polar Research Group van de University of Illinois, een van de instituten op aarde die onderzoek doen naar de staat van het drijfijs. De veranderingen in oppervlakte drijfijs worden hier gepresenteerd in de vorm van een anomalie, de relatieve veranderingen die optreden ten opzichte van een bepaalde referentieperiode. Die referentieperiode is hier 1979-2008. 1979 is het jaar waarin de satellietmetingen startten. Lees verder →

Drijfijs op Noordpool en Zuidpool

Uit een gezamenlijk persbericht van NOAA en NASA komt onderstaande grafiek. De grafiek toont de gemiddelde jaarlijkse oppervlak drijfijs op de Noordpool (blauw) en rond Antarctica (groen). Maart en september zijn de maanden waarin respectievelijk het drijfijs rond Antarctica en dat op de Noordpool zijn kleinste oppervlakte heeft. Zes maanden later is het omgekeerd. De ‘records’ van 2013 staan in het tekstvlak aan de rechterzijde.

sea ice extend

Wat opvalt is Lees verder →

Klimaatmodel KNMI ‘maakt’ nieuwe Kleine IJstijd

drijfhout1

Het was al eens eerder vertoond, maar nog nooit zo fraai: een klimaatmodel liet spontaan een langdurige koude periode ontstaan. Het model heet EC Earth en is grotendeels gebaseerd op het weersverwachtingmodel van het European Centre for Medium Range Weather Forecasting. En dat wordt alom geroemd. Het onderzoek en de publicatie was het werk van een team van onderzoekers van het KNMI en instituten in Southampton en Dublin.

Lees verder →

Wordt het kouder?

vrijheidsbeeldijs

Bron: http://collegeisawesome.tumblr.com/

Het juiste antwoord is nee(1), ja(2), ja(3), waarschijnlijk(4), ja(5) en nee(6). Wellicht denkt u dat het me in de bol geslagen is, maar dat valt (wel) mee. Ik zal het uitleggen. Nee(1), omdat op het moment dat ik dit op mijn computer intyp het ongeveer 11 uur in de morgen is. Op bijna alle dagen wordt de hoogste etmaaltemperatuur in ons land zo rond 3 uur ’s middags bereikt. Ik mag dus verwachten dat de komende uren de temperatuur zal stijgen. Oorzaak: de zon/aarde combinatie. Lees verder →

Nog een keer de Noordpool.

In de dialoog tussen Walt Meier, Ron Lindsay en Judith Curry op http://www.climatedialogue.org/ is er in de discussie  die na afloop ontstond tussen de drie wetenschappers nog wat aardige issues  de revue gepasseerd die ik u niet wil onthouden.

predictie arc ijsBron: Realclimate

De rol van de oceaan bij het afsmelten van het drijfijs werd door alle drie benadrukt. Curry stelt dat het smelten van onderaf veel effectiever is dan van boven, in W/m2 bezien. Dat wordt ook door Meyer benadrukt:  “The ocean is indeed a very important part of the sea ice melt story. Water is a much more effective mechanism to transfer heat to the ice compared to the atmosphere.”. Aan de randen van het ijs is geconstateerd dat het smelten voor ruwweg 2/3 van onderaf komt, en voor 1/3 van bovenaf. Ondanks deze constatering is men het er over eens dat het onduidelijk is of er meer warmer water vanuit de Atlantische Oceaan de Arctische Zee binnenkomt.  Lees verder →