Auteursarchief: Rob de Vos

De GISP2 ijskern

Vanwege een artikel in de Volkskrant over het extreem geringe drijfijsoppervlak op de Noordpool ( El Niño) ging ik wat bladeren in artikelen over Groenland. Ik stuitte op een tamelijk recent artikel van Kobashi et al uit 2012 over de temperatuurreconstructie op basis van de GRIP2 ijskern op het topje van Groenland.

Men kan uit een dergelijke ijskern van alles afleiden, onder andere de temperatuur ter plaatse tijdens de vorming van het gletsjerijs. Dat gebeurt met behulp van zogenaamde isotopen die men in de ijslaagjes aantreft. Die laagjes kunnen gedateerd worden, en zo kan een temperatuurreeks samengesteld worden die zijn weerga niet kent. Lees verder →

Luchtcirculatietypen en klimaatverandering deel 4: zomer

Lees indien nodig de voorafgaande delen 1 t/m 3 van de berichtenreeks Luchtcirculatietypen en klimaatverandering. Op basis van de GWL van DWD heb ik per seizoen de voorkomensfrequentie van elk van de circulatietypen in grafieken gezet. Voor elk van de circulatietypen is de lineaire trendlijn voor de betreffende periode (135 jaar) weergegeven. De circulatietypen zijn complementair: neemt het voorkomen van een bepaald type in de loop van de periode toe, dan moeten een of meerdere circulatietypen afnemen. Lees verder →

Luchtcirculatietypen en klimaatverandering deel 3: lente

In dit bericht bekijken we de veranderingen in voorkomen van luchtcirculatietypen in de lente tussen 1881 en 2016. Lees indien nodig de voorafgaande delen 1 en 2 van de berichtenreeks Luchtcirculatietypen en klimaatverandering.

Op basis van de GWL van DWD heb ik per seizoen de voorkomensfrequentie van elk van de circulatietypen in grafieken gezet. Dit zijn de 5-jaarlijkse voortschrijdende gemiddelden van de 7 circulatietypen:

Voor elk van de circulatietypen is de lineaire trendlijn voor de betreffende periode (135 jaar) weergegeven. Uiteraard zijn de circulatietypen complementair: neemt het voorkomen van een bepaald type in de loop van de periode toe, dan moeten een of meerdere circulatietypen afnemen. Lees verder →

Luchtcirculatietypen en klimaatverandering deel 2

In deel 1 van dit onderwerp is een kort overzicht gegeven van de Grosswetterlagen en de daarvan afgeleide classificaties. Het klimaat verandert voortdurend. De definitie die mijn leerlingen altijd moesten kennen van klimaat is: het gemiddeld weer in een gebied berekend over 30 jaar. Nemen we dat gebied zeer klein, lokaal, dan zijn er schier oneindig veel verschillende klimaten op aarde. Dat is onwerkbaar. Vandaar dat we al die lokale klimaatjes classificeren, onderbrengen in grotere eenheden. De meest gebruikte indeling is die van Köppen-Geiger.

Bron: Wikipedia

Ons land heeft in deze indeling een Cfb-klimaat. Omdat een klimaat vaak een groter gebied beslaat, en vanwege die 30 jaar, zal Nederland niet snel in een andere klimaatzone terecht komen. Maar omdat het weer veranderlijk is, en het gemiddelde weer dus ook, zullen al die lokale klimaatjes wel voortdurend veranderen. Klimaatverandering is van alle tijden. Lees verder →

Luchtcirculatietypen en klimaatverandering deel 1

Het komt regelmatig voor: binnen 24 uur daalt of stijgt de temperatuur in ons land zomaar 10 graden of meer. De meesten weten wel hoe dat komt: de windrichting verandert en daarmee ook vaak het weer. Als er kou of warmte van elders (horizontaal) wordt aangevoerd heet dat advectie. De temperatuurschommelingen als gevolg van advectie kunnen in West-Europa erg groot zijn. Dat heeft te maken met het feit dat we in het westen de Atlantische Oceaan hebben en in het Oosten een enorm continent. De lucht vanaf de oceaan is vaak zacht en vochtig, oostenwind (uit Rusland) soms ijskoud (in de winter) of bloedheet (n de zomer). Of veel te koud voor de tijd van het jaar, zoals afgelopen Pinksteren toen we een paar dagen echte noorderwind hadden.

Bon: Klimaatatlas van Nederland

Het brongebied van de lucht die toen ons land binnenstroomde was gelegen nabij de noordpool. De lucht warmt onderweg naar ons wel wat op maar niet heel veel, en dat hebben we gemerkt. Die binnenstromende luchtsoort heet ‘maritiem arctisch’. Wat behalve de ligging aan zee dus ook een grote rol speelt bij de soms grote temperatuurschommelingen in ons land is het feit dat we op gematigde breedte liggen: wind uit noordelijke richtingen brengt dan polaire of soms arctische lucht binnen, wind uit het zuidelijke richtingen subtropische of soms tropische lucht. Lees verder →

Opnieuw records

De Volkskrant meldt dat er weer twee weerrecords gesneuveld zijn. Het eerste betreft de wel erg koude Pinksterdagen dit jaar. Sinds 1951 is het met Pinksteren niet zo koud geweest. Ik kom daar later op terug.

Bron: Volkskrant

Het tweede record was dat april 2016 de warmste was wereldwijd ooit gemeten:

Bron: Volkskrant

Nu is dat niet zo verwonderlijk, want er was sprake van een uitzonderlijk sterke El Niño waarover op deze plek al vaker geschreven is. Zie bijvoorbeeld hier. De Volkskrant bericht daar netjes over, met uitleg et cetera. En dat het de warmste april was ooit gemeten is best mogelijk. Maar daar moet je al wat voorzichtiger mee zijn, want die metingen van de wereldtemperatuur zijn niet zo betrouwbaar. Lees over de onbetrouwbaarheid van thermometermetingen en de berekeningen van een gemiddelde wereldtemperatuur hier. Lees verder →

Help, de dokter verzuipt! (met dank aan Toon Kortooms)

Bron: Nature (excuses voor het ontbreken van een ijsbeer, Antarctica he 😉 )

Als trouwe lezer van Climategate.nl op Facebook werd ik vandaag opmerkzaam gemaakt op een heuse klimaatconferentie die momenteel in Rotterdam plaatsvindt. Heu? Jazeker. De C40, waar 40 steden in de wereld bijeen zijn gekomen om een vuist te maken tegen klimaatverandering. Ja! Dat doet me denken aan de tijd dat steden zich konden uitroepen tot kernwapenvrije gemeente.

Nou wil het geval dat ik al heel erg lang het NOS-Journaal mijdt als de pest. Het is geen nieuws, of voorgebakken nieuws. Maar vandaag zette ik toevallig de tv aan terwijl het journaal bezig was, en ik viel met mijn kont in de boter: een bericht over verschrikkelijk afsmelten van ijs op Antarctica. Er werd zelfs een meneer van het KNMI bij gehaald om te vertellen waar het over gaat! Nou , dan zal t wel waar zijn, toch? Op de achtergrond deelnemers van de C40 conferentie die druk met elkaar in gesprek waren om de wereld te redden, denk ik.

Daar wilde ik wel het mijne van weten. Eerst de site van het KNMI opgezocht, waar het bericht prominent op stond. Toen de site van Nature bezocht, waar ik dit bericht vond (volg link). Ik las: ‘Sea levels could rise by more than 15 metres by 2500 if greenhouse-gas emissions continue to grow.’ Could…….

Daarna naar het artikel zelf van de hand van David Pollard, palaeoklimatoloog aan de Pennsylvania State University en Rob DeConto, aardwetenschapper aan de University of Massachusetts. Wat hebben ze gemeten? Wat heb ik gemist? Nu, ze hebben niets gemeten, maar een model gemaakt dat voorspelt wat er in de toekomst gaat gebeuren. En het worst case scenario van dat model voorspelt dat in het jaar 2500 de zeespiegel wel 15 gestegen kan zijn. Kan zijn…..

Mooi werk, modellen bouwen ;-). En redactie van het NOS-Journaal: weer even de aandacht gevestigd op die C40 conferentie in Rotterdam! Anders was die geheel aan de aandacht ontsnapt. En niet te vergeten: dank aan het KNMI dat nooit te beroerd is om mee te werken aan dit prachtige staaltje non informatie.

Ik blijf u regelmatig op de hoogte houden van (gemeten) zeespiegeldata.

Koude winters in De Bilt

Al mijmerend over de zachte wintermaanden en kille maart en april ben ik maar weer eens in de data van De Bilt gedoken. Cijfers en grafieken blijven fascinerend. Hieronder ziet u een grafiek van de zogenaamde Hellmann koudegetallen van De Bilt sinds 1901. Het Hellmann koudegetal (H), genoemd naar de Duitse meteoroloog Gustav Hellmann, is een maat voor de kou in het tijdvak van 1 november van het voorafgaande jaar tot en met 31 maart van het genoemde jaar. Het wordt verkregen door over dit tijdvak alle etmaalgemiddelde temperaturen beneden het vriespunt op te tellen met weglating van het minteken.

Bron: KNMI

www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/lijsten/hellmann

Volgens de nieuwste berekeningen was de winter van 1947 de koudste met een koudegetal van 342,8. De winter van 1963 staat op de tweede plaats met 337,2 en daarna volgt die van 1942 met 331,8. Ook recentere winters hebben relatief veel kou opgeleverd: 2010 (94,7), 2011 (80,6), 2012 (88,4) en 2013 (73,2). Lees verder →

Afgelopen dagen buitengewoon koud

Bron: https://weerstatistieken.nl/

De afgelopen dagen waren zeer koud. Dat is te zien in bovenstaande grafiek. De brede grijze band geeft de gemiddelde klimatologische temperatuurwaarden weer voor De Bilt. Duidelijk is dat zowel de maximum als de minimum etmaaltemperatuur van de afgelopen dagen veel lager waren dan gemiddeld.

Maar is er ook een record te vieren? Lees verder →

Wat u gaat betalen voor die windparken, en nog veel meer

Dr. Fred Udo is gepromoveerd in de kernfysica aan de Universiteit van Amsterdam. Als senior onderzoeker heeft hij gewerkt aan grote experimenten opgesteld bij de versnellers van CERN in Geneve. Verder is hij buitengewoon hoogleraar experimentele elementaire deeltjes fysica aan de Vrije Universiteit van Brussel. Geen domme gast dus.

De afgelopen jaren heeft hij zich intensief bezig gehouden met windenergie. Hij heeft er verstand van en kan rekenen. We staan aan de vooravond van de aanleg van enorme windparken, op zee en op het land. De windenergie binnen het energie-akkoord gaat ons minstens 53 miljard kosten zonder dat het milieu er veel mee opschiet. De kleinverbruiker (lees: u en ik) gaat de rekening betalen. Dat betekent 500 Euro per jaar boven op onze energierekening. En dat wordt in de toekomst alleen maar meer. De opbrengst aan energie van die enorme investering is zal niet meer dan 3% van het totale energieverbruik in Nederland zijn! Kees de Lange interviewde Fred Udo onlangs in Café Weltschmerz.

We zijn een lijdzaam volkje, mopperen graag maar komen zelden in actie. Maar als u wilt weten hoe u bij de neus genomen wordt en de komende jaren financieel gepakt, luister dan naar het interview.

klimaatgek

Fabels en feiten over het klimaat