De Groenlandse zomer van 2017

Terwijl Nederland een aantal prachtige warme en droge weken achter de rug heeft zucht Groenland onder een sneeuwlaag die sinds lang niet meer zo dik geweest is. Afgelopen winter en voorjaar schreef ik al een paar keer over de overvloedige sneeuwval dit jaar.  De berichten zijn hier en hier en hier te vinden.

 

Bron: Deens Meteorologisch Instituut

Hoe staat het er nu voor, in de warmste maand van het jaar? In de grafiek hierboven is de dagelijkse bijdrage aan de oppervlakte-massabalans van de ijskap af te lezen (in Gt/dag). Dat is de blauwe lijn. Die geeft aan wat er dagelijks aan sneeuw bijkomt minus wat er smelt en verdwijnt door sublimatie. Elke keer als die lijn steil omhoog gaat komt er een pak sneeuw bij. Tot en met april blijft de lijn, ook als het niet sneeuwt, netjes boven het 0-niveau, omdat bij de lage temperaturen die dan heersen er geen afname van het ijs is. Pas vanaf begin mei zakt de dagelijkse massabalans onder 0 als het niet sneeuwt. Sneeuwt het flink, zoals eind juni/begin juli, dan wint de sneeuwval het even van de smelt en sublimatie en komt boven de 0-lijn. Momenteel beweegt de blauwe lijn zich op het gemiddelde niveau van 1981-2010.

Bron: Deens Meteorologisch Instituut

In de grafiek hierboven is de aangroei van de oppervlakte-massabalans weergegeven. De lijn van 2017 zit nog steeds ver boven het gemiddelde van de jaren 1981-2010 en beweegt zich aan de bovenzijde van de lichtgrijze band die de bandbreedte van die periode weergeeft.  Vandaag schommelt de totale aangroei van de oppervlakte-massabalans rond de 600 Gt.  Daarmee zit het seizoen 2016-2017 in de top van de jaren met de hoogste oppervlakte-massabalans! En dat niet alleen:  vanaf 2000 was het niveau lager dan in de 2 decennia daarvoor, met als dieptepunt het seizoen 2011-2012 (rode lijn). Het seizoen 20160-2017 ziet er dus heel anders uit.

Over het hele jaar (september t/m augustus) bezien komt er meer bij dan er afsmelt en sublimeert.  Vandaar dat de lijnen in de bovenste grafiek niet op 0 eindigen. Een deel van het ijs verdwijnt als gletsjers de oceaan instromen en uiteindelijk massa verliezen door afkalving. Er ontstaan dan ijsbergen.

Op onderstaand kaartje is te zien waar er op 10 juli 2017 sprake was van smelt. In de grafiek ernaast is te zien dat het oppervlak dat te maken heeft met afsmelten momenteel erg klein is vergeleken met de periode 1981-2010. En dat op het hoogtepunt van de Groenlandse zomer!  Bijna 80% van het oppervlak heeft momenteel geen last van smelt.

Bron: Deens Meteorologisch Instituut

Dat er in het grootste deel van Groenland momenteel geen sprake is van smeltend sneeuw en ijs heeft –uiteraard- te maken met de lage temperaturen. Op het hoogste centrale deel van de ijskap is het op het moment dat ik dit schrijf -12,4 °C, en zelfs in het zuiden van Groenland is de temperatuur op de ijskap ruim onder het vriespunt, namelijk -5 °C. Zie de figuur hieronder.

Bron: Earth Nullschool

Er zijn aanwijzingen dat in het afgelopen decennium de massabalans van het ijs op Groenland negatief is geweest, dat wil zeggen dat er meer afging dan bijkwam.  Het verlies door afkalving het afgelopen decennium wordt geschat op  200 Gt/jaar. Gezien het verloop van de grafiek van de oppervlakte-massabalans van 2016-2017 en de geringe smelt op dit moment zou het me niet verbazen als we op 1 september terug kunnen kijken op een jaar met een positieve Groenlandse massabalans.