Nepnieuws

 

De Volkskrant wijdde op 7 december een flink artikel aan nepnieuws. Een van de kopjes in dat artikel betreft de taak  voor journalisten hierin: ’Journalistiek moet vertrouwen terugwinnen’. Daarvoor is nodig dat journalisten zelf zin en onzin scheiden lijkt me. Dat dat niet meevalt lees ik een paar pagina’s verder in een artikel over de e-auto.  Kamerlid Stientje van Veldhoven zegt: “Het volledig opladen van een auto kost hooguit 8 euro aan stroom. Evenveel kilometers op benzine rijden kost je circa 70 euro”. Als getrainde kritische lezer wist ik onmiddellijk dat dat onzin is. Ik rij met mijn auto voor € 70 naar Zuid-Frankrijk. Als ik dat voor € 8 met een elektrische auto kan dan ruil ik mijn auto onmiddellijk in.

vk11

Ik heb dezelfde dag een emailtje naar de redactie gestuurd over dit nepnieuws. De dienstdoende journalist stuurde me netjes de volgende dag een reactie:

Dank voor uw brief over de berichtgeving rondom een D66/PvdA-initiatief omtrent de elektrische auto. Met nepnieuws heeft het oi niets te maken. Eerder een misverstand. Toen D66-Kamerlid Van Veldhoven de 8 euro-70 euro vergelijking maakte, leek mij dat ook nogal kras. Ze verzekerde me niet alleen dat het klopte, ze zei ook dat 8 euro de bovenkant van de marge was; als iemand zijn eigen stroom tapt ging het om 2 euro. Ik heb haar haar quote voorgelegd die onveranderd bleef.

Nu zegt ze evenwel bedoeld te hebben dat een volle elektrische tank 2 á 8 euro kost vs 70 euro voor een volle benzinetank. Dat is uiteraard geen goede vergelijking als we het over kilometers hebben.

We gaan het corrigeren, waarvoor nogmaals dank.

Zelf denk ik dat het geen misverstand was maar onwetendheid.  Daarin wordt ik gesterkt doordat de journalist de (manke) vergelijking aankaartte en Stientje van Veldhoven vasthield aan haar bewering. Sterker nog: ze deed er een schepje bovenop door te stellen dat die € 8,- aan de hoge kant was.

Ik begrijp uit de reactie van de journalist dat hij naar aanleiding van mijn emailtje de kwestie nogmaals bij haar aangekaart heeft. Pas toen heeft ze haar fout – de kosten van ‘volle tanks’ vergelijken –  toegegeven.

De journalist bestrijdt dat er sprake is van nepnieuws. Ik gaf hem tot vandaag het voordeel van de twijfel, omdat hij beloofde de uitspraak te corrigeren. Dat is evenwel tot op heden niet gebeurd , althans ik heb geen correctie langs zien komen de afgelopen week. Door de uitspraak niet te corrigeren denken weet-ik-niet-hoeveel lezers van de Volkskrant nu dat je voor € 8,- in een elektrische auto naar Zuid-Frankrijk kunt rijden. Terwijl je in werkelijkheid  met volle batterijen vanaf Amsterdam meestal de Belgische grens nog niet haalt. Zonder die beloofde correctie is er mijns inziens nu wel degelijk sprake van nepnieuws.

We zijn nu ruim een week verder. Ik vermoed dat de krant het bericht ‘verjaard’  vindt en een correctie niet meer opportuun acht. Een gemiste kans vind ik, de krant had heel makkelijk even kunnen doen waar ze zelf toe opriep, namelijk nepnieuws vermijden. Daar ben ik als kritische klimaatvolger extra alert op, omdat dat juist vaak een verwijt naar sceptici is.

O ja: Stientje van Veldhoven is woordvoerder van D66 in de Tweede Kamer voor de onderwerpen energie en klimaat. Ze studeerde internationale betrekkingen. Ik wil niet flauw doen, maar bij onderwerpen zoals energie en klimaat lijkt me een exacte opleiding wel voordelen hebben (weet ik nu wel zeker).