Het was dit jaar flink raak met de orkanen boven de Atlantische Oceaan. Vooral Irma was sterk, die storm heeft minstens 134 dodelijke slachtoffers geëist en veel schade aangericht, onder andere op St.Maarten.
Tropische stormen, orkanen, ontstaan in de tropen aan de oostzijde van oceaanbekkens, als het wateroppervlak zo’n 28 °C is. Er ontstaat dan convectieve (opwaartse) stroom zeer vochtige lucht. Door afkoeling en condensatie van de waterdamp komt latente warmte vrij die voor een nog sterkere opwaartse stroom zorgt. Zo kan uiteindelijk een enorme turbulente wolkenmassa ontstaan die door de Corioliskracht ronddraait (tegen de wijzers van de klok in op het NH, andersom op het ZH). Hieronder zijn de brongebieden en banen weergegeven. De namen hurricane, typhoon en cyclone zijn regionale namen voor hetzelfde verschijnsel orkaan.
Bron: NOAA/NASA
De orkanen worden naar het W meegevoerd door de passaatwinden. Als een storm wat verder van de evenaar verwijderd raakt wordt die ‘opgepikt’ door westenwinden en buigt af. Als een storm boven land komt (in de VS landfall genoemd) verliest hij zijn energie snel omdat er veel minder waterdamp aanwezig is, en waterdamp is de motor van de storm. Die westenwinden brengen de restanten van een orkaan bij de VS dan naar Europa, waar hij vanwege het koudere water zoveel energie is verloren dat hij hier vaak als storm binnenkomt.
Bron: Dr. Ryan N.Maue
In bovenstaande grafiek toont het voorkomen van orkanen weergegeven als voortschrijdend 12-maands gemiddelde. De bovenste reeks betreft alle orkanen met windsnelheden van ≥ 64 knots, de onderste reeks zijn de orkanen met snelheden van ≥ 96 knots. 64 knots is ruim 118 km/h, orkaankracht. 96 knots komt overeen met ruim 177 km/h. Opvallend is dat het jaar 2017 tamelijk laag uitvalt. Blijkbaar zijn er dit jaar over de hele wereld relatief weinig orkanen geweest. Dat het voor mij (en waarschijnlijk voor meer mensen) opvallend is, komt omdat de storm Irma hier vaak in het nieuws geweest is. Beeldvorming en cijfers kunnen wel eens sterk uiteenlopen.
Bron: CFAN (Climate Forecast Applications Network)
Ik richt mijn blik nu op de orkanen boven de Atlantische Oceaan. In bovenstaande grafiek is het aantal orkanen per jaar weergegeven vanaf 1920. Dat wil zeggen die stormen die uiteindelijk het vasteland van de VS op komen. 2017 neemt met 3 orkanen geen opvallende positie in. Ook is er geen trend te ontdekken. Er is geen sprake van een toename vanwege klimaatverandering zoals wel gedacht wordt.
Kijken we naar de energie van de orkanen dan levert dat deze grafiek op:
De energie van een orkaan wordt uitgedrukt in de grootheid ACE (Accumulated Cyclone Energy). Die wordt verkregen door: ACE = 10− 4 ∑ v2max , waarbij v de langdurige windsnelheid is in knots. Dat kwadrateren van v heeft te maken met het feit dat kinetische energie zich verhoudt tot het kwadraat van de windsnelheid. Dus als de windsnelheid 2x zo groot wordt, wordt de kinetische energie 4x zo groot.
Wat we in de grafiek zien is dat de 3 orkanen van 2017 een totale ACE van 230 opleveren. Geen record, al 6x eerder sinds 1920 was de ACE gelijk of groter dan die van 2017. Ook is er geen sprake van een trend, bijvoorbeeld een toename van zware orkanen. Wel lijkt er een soort van cycliciteit aanwezig te zijn in de reeks, met een frequentie van 40 a 50 jaar.
Volgende keer deel 2 over orkanen. En voor de lezers die met rode oortjes zitten te wachten op deel 2 van de temperatuursprong: dat komt er aan, GWL-cijfers verwerken is een berg werk.