Laagste maximumtemperatuur op 17 maart sinds 1901

Bron: www.weerplaza.nl

Het etmaal is nog niet voorbij, maar het warmste moment van het etmaal hebben we al achter de rug. Om 14.40 uur was het in De Bilt -0,4 °C. Om 0.10 uur vannacht was het even 0 °C. Daarmee is 17 maart 2018 het etmaal met de laagste maximum temperatuur  sinds de officiële metingen startten in 1901.

De oorzaak is net zoals rond 28 februari en 1 maart 2018 een hogedrukgebied boven Zuid-Zweden. Zie hier en hier.

Bron:  KNMI

Dat hogedrukgebied drijft zeer koude lucht vanuit het noorden van Rusland onze kant op. Is het toeval dat het binnen een paar weken zo koud is? Nee, toeval bestaat niet, de huidige drukverdeling boven Europa is de uitkomst van een zeer extreem systeem, ‘het weer’ genoemd. Dat is zo ingewikkeld dat we niet kunnen zeggen hoe precies deze drukverdeling tot stand is gekomen. Zouden we dat wel kunnen dan is weersvoorspelling op zeer lange termijn mogelijk. We kunnen een klein stukje vooruit kijken, momenteel zo’n dag of 10. Nog verder vooruit maakt de kans dat de voorspelling uitkomt te onzeker.

Een van de factoren die helpen bij de weersvoorspelling is het gegeven dat het weer de neiging heeft in herhaling te vallen. Twee periodes achter elkaar met zeer lage temperaturen is dus geen bijzonderheid.

Als we de maximumtemperaturen van 17 maart vanaf 1901 op een rijtje zetten dan ziet dat er zo uit:

Data: KNMI

Wat opvalt is dat de gang van de maximum temperatuur op 17 maart vanaf 1901 vergelijkbaar is met die van 1 maart j.l., namelijk wat lagere temperaturen in de jaren ’60 t/m ’80 van de vorige eeuw en wat hogere aan het einde. Wel is in de grafiek goed te zien dat de hogere temperaturen vanaf het eind van de vorige eeuw met een sprong in 1990 inzetten. Die plotselinge toename van de temperatuur rond 1988-1990 was niet alleen in West Europa waarneembaar maar in veel gebieden op het noordelijk halfrond. Op deze site is aan deze zogenaamde ‘sprong’ al vaker aandacht aan besteed. Zie o.a. hier.

Wat opvalt aan het verloop van de maximum temperatuur op 17 maart vanaf 1990 is dat zowel voor wat betreft de uitschieters naar boven maar vooral naar beneden er sprake lijkt van een dalende tendens. De gegevensreeks is denk ik te kort om al te spreken van een trend. De polynome trendlijn in de grafiek toont die tendens goed. De sterke daling van deze trendlijn aan het einde wordt beïnvloed door de extreem lage temperatuur van 17 maart 2018. Laten we deze waarde weg en de reeks t/m 2017 lopen, dan geeft de trendlijn nog steeds een dalende tendens in de afgelopen jaren. Interessante ontwikkelingen.

Of de gemiddelde etmaaltemperatuur van 17 maart 2018 ook een record wordt moet nog afgewacht worden. Het zal er om spannen: dat record staat nog steeds met -1,5 °C op naam van 17 maart 1909.