Luchtcirculatietypen en klimaatverandering deel 6: winter

freq typ winter

Na de  lente, de zomer en de herfst bekeken te hebben, die vanaf 1881 een opmerkelijke verschuiving in luchtcirculatie te zien gaven naar ‘warmere’  richtingen, is nu de winter aan de beurt:

N winter

e winter

s winter

sw winter

w winter

nw winter

h winter

De N-circulatie geeft vanaf 1881 een gestage stijging weer, de trendlijn geeft een meer dan verdubbeling weer.  Dit circulatietype laat een sterke verhoging zien in de jaren ’60, zakt eind jaren ’60 in en stijgt dan weer langzaam. Vanaf 1960 is het volatiele karakter van dit type toegenomen: jaren met een sterke N-circulatie in de winter worden afgewisseld met jaren waarin dit type weinig voorkomt. De E-circulatie vertoont over de gehele periode een lichte daling. Tussen 1930 en begin jaren ’70 is er sprake van een toename, daarna zakt het in tot op het niveau van de eerste decennia van de vorige eeuw. Zowel N als E zorgen in de winter voor sterke afkoeling. E-circulatie gedurende enige tijd in de winter is nodig voor een Elfstedentocht…

Het S-type is in de winter tamelijk zeldzaam.  Afgezien van een toename aan het begin van de vorige eeuw blijft S een zeldzaamheid. De trendlijn van de SW circulatie vertoont een stijging, die vooral verklaard kan worden doordat vanaf 1999 er enkele winters zijn geweest met een sterk verhoogde SW-circuatie. Sw-circulatie zorgt in de winter voor sterk stijgende temperaturen.  Dat laatste geldt ook voor het W-type. Ook bij dit type zien we een stijgende trendlijn. Opvallend is wel de dalende tendens van het W-type vanaf ongeveer 1990.

NW-circulatie vertoont een licht stijgende trendlijn, waarbij met name enkele zeer sterke pieken na 2000 opvallen. Overigens vertonen die piekjaren (2002, 2006, 2012) juist bij het SW-type een tegenovergesteld beeld: lage SW-circulatie in de winter.

De trendlijn van het H-type vertoont gedurende de periode een sterk dalende trend. Desondanks zal de invloed daarvan op de wintertemperatuur beperkt zijn geweest.  H-circulatie in de winter heeft weinig invloed op de temperatuur, zoals in onderstaande tabel te zien is.

invloed gwl op temp Hamburg per seizoen

tabel winter

Zoals in bovenstaande tabel te zien is geven de veranderingen in  circulatie  gedurende de winter een sterk divers beeld. Zowel veranderingen die tot lagere temperatuur leiden komen  voor, maar ook toename van circulatietypen die voor aanvoer van warmte zorgen. Van een duidelijke trend  is, in tegenstelling tot de andere seizoenen , in de winter minder sprake. Er is een lichte neiging tot extra opwarming, maar (meer) winters met extra aanvoer van warme lucht worden afgewisseld met (minder) relatief koele winters.