Fig.1 Bron: Pixabay
Onder domino-effect verstaat men een opeenvolging van onvermijdelijke gebeurtenissen, waarvan steeds een bepaalde gebeurtenis, behalve de eerste die alles in gang heeft gezet, veroorzaakt wordt door de voorgaande. Meestal betreft het in het bijzonder negatieve gebeurtenissen, zoals oorlogen, ongevallen en rampen. Soms kan het effect zichzelf versterken en spreekt men van sneeuwbaleffect.
Fig.2 Bron: Volkskrant
De maatregelen van Tennet in Limburg en Noord-Brabant en Liander in Noord-Holland om voorlopig geen nieuwe gebruikers op het hoogspanningsnet toe te laten vanwege overbelasting zijn wellicht de eerste dominostenen. Of, om het minder negatief te beschrijven, noodmaatregelen om de instorting van het elektriciteitsnet te voorkomen. Bovenstaande definitie van het domino-effect in Wikipedia rammelt maar op één punt, namelijk dat het moet gaan om onvermijdelijke gebeurtenissen. Dat gaat in elk geval niet op voor de grote problemen die zich momenteel op het Nederlandse net voordoen. Jarenlang waarschuwen deskundigen al dat de groeiende elektrificatie van ons land te snel gaat.
Fig.3 Bron: Telegraaf
De problemen zijn te vinden bij zowel vraag als aanbod. De vraag bij grootafnemers groeit, maar ook de vraag bij huishoudens vanwege warmtepompen en elektrische auto’s zet druk op het systeem. Aan de aanbodzijde zijn het vooral windmolens en zonnepanelen die voor problemen zorgen. Een groot probleem bij deze vormen van elektriciteitsopwekking is het gebrek aan regelmaat bij het aanbod. De Volkskrant bood op 31 mei j.l. een kijkje in de controlekamer van Tennet, een van de netbeheerders: “ De explosieve groei van het aantal zonnepanelen leidt tot steeds hogere pieken op het Nederlandse hoogspanningsnet. Aan netbeheerder Tennet de taak opstoppingen te voorkomen. Hoe ingewikkeld dat is, blijkt in de controlekamer op de dag dat voor het eerst meer duurzame elektriciteit werd opgewekt dan er aan stroom werd gebruikt.”
Dat er nog geen 2 weken na dit inkijkje in de controlekamer aan de handrem getrokken moet worden schetst de nood, die hoog is. Gedeputeerde in Limburg Maarten van Gaans-Gijbels zegt op de website van de provincie Noord-Brabant : “De beslissing van de netwerkbeheerder is ongekend en onacceptabel. De gevolgen voor zowel de energietransitie als de rest van de Limburgse samenleving zijn aanzienlijk. Ik roep alle betrokken partijen dan ook op tot het uiterste te gaan en nieuwe wegen te bewandelen om de effecten te voorkomen.” De zwarte piet wordt zo naar de netwerkbeheerder geschoven. Dat is onterecht. Van Gaans is de nieuwe gedeputeerde voor energie en lid van D66. Het is juist deze partij die voorop liep bij de versnelde invoering van wat ‘de energietransitie’ genoemd wordt.
De vooropleiding van Van Gaans (conservatorium) geeft geen garantie dat de gedeputeerde weet waar hij het over heeft, om het maar eens eufemistisch uit te drukken. Hij was politiek adviseur van toenmalig D66‐fractievoorzitter Rob Jetten, de huidige minister van Klimaat en Energie. Ook Jetten is niet opgeleid (bestuurskunde) om het rekenwerk te kunnen volgen dat nodig is om de elektriciteitsvoorziening in ons land te waarborgen, vrees ik. Wat een puinhoop.