Alarmerend rapport over zeespiegel is storm in glas water

“Het is niet de vraag of Nederland te maken krijgt met 1, 2, 3 of meer meter zeespiegelstijging, maar wanneer dit gaat gebeuren, schrijven de opstellers. Recente studies tonen aan dat dit eerder kan zijn dan veelal werd aangenomen. Al is nog veel onzeker.

Het KNMI ging er vanuit dat aan het eind van deze eeuw een stijging van maximaal 1 meter zal zijn bereikt. Volgens een nieuwe verkenning van drie auteurs van het meteorologisch instituut kan dat hoger uitvallen. Dat houdt verband met nieuwe onderzoeksgegevens over het sneller smelten van de ijskap op Antarctica.”

Zo begint het artikel in de Volkskrant van 19 september 2018, en het galmt de hele dag na op radio en tv. Het rapport is geschreven door  medewerkers van Deltares.  Het gaat hierbij om ‘projecties’, vrijblijvende toekomstvisies, en geen voorspellingen. Maar zo komt dat natuurlijk niet over op het grote publiek. Haasnoot, een van de drie auteurs, erkent dat de prognoses over de omvang van de zeespiegelstijging zijn omgeven met grote onzekerheden

Het artikel in de Volkskrant eindigt met het commentaar van Sybren Drijfhout, fysisch oceanograaf van het KNMI en hoogleraar dynamica van het klimaat aan de Universiteit Utrecht:  Hij vindt het rapport een zinvolle verkenning, maar hij mist een stevige wetenschappelijke onderbouwing die volgens hem nodig is om over te gaan tot radicale maatregelen. ‘Het is veel te vroeg om over te gaan tot alarmfase één. Je moet eerst beter uitzoeken welke processen tot een dergelijke hoge stijging leiden en hoe groot de kans daarop is. Die onderbouwing is nu nog afwezig.’

Aanleiding voor het Deltares-rapport was een publicatie uit 2016 in het wetenschappelijke tijdschrift Nature over het smelten van het landijs op Antarctica. Volgens Drijfhout bevat die studie veel onzekerheden. ‘Ik denk dat die publicatie vooral was bedoeld om een signaal af te geven. Je vraagt je af wat dat onderzoek echt waard is. Als je besluiten wilt nemen over wat we moeten doen in Nederland, heb je meer nodig dan alleen deze studie.’

Daar zit geen woord Spaans bij lijkt me. Onbegrijpelijk dat dit zeer voorbarige en op drijfzand gebaseerde rapport zo makkelijk zijn weg weet te vinden in de mainstream media. Alweer!

Ik heb al eens eerder laten zien dat er van een versnelling van de zeespiegelstijging in ons land geen sprake is. En dat zou nu toch zo onderhand wel eens moeten als we aan het eind van deze eeuw 1,2,3 of meer meters zeespiegelstijging kunnen verwachten. Want met de huidige trend vanaf eind 19 eeuw tot nu toe halen we amper 19 cm per eeuw. En dat is inclusief de bodemdaling van enkele centimeters langs onze kust.

Data: PSMSL

Bovenstaande grafiek toont de stijging van de zeespiegel van 1901 tot en met 2017 op de 6 hoofdpeilstations langs de Nederlandse kust. De conclusies uit het hoofdstuk over de zeespiegelstijging in Nederland dat ik schreef voor het rapport “Waarom de KNMI-scenario’s niet zullen uitkomen”:

De stijgende trend van de zeespiegel langs de Nederlandse kust is (afgezien van het dalende land) het gevolg van een aantal mondiaal werkende factoren: thermische uitzetting van opwarmend zeewater, smelten van landijs, gletsjers en kleine ijskappen en het gebruik van grondwater.

Diverse onderzoekers hebben in het verleden getracht deze bijdragen te kwantificeren. Recent heeft Hanna (2013) voor de altimetrische periode vanaf 1992 een schatting gemaakt van de bijdragen van de diverse oorzaken van zeespiegelstijging.

Bron: Hanna et al 2013.

Deze schattingen zijn omgeven door brede onzekerheidsbanden. Dat geldt vooral voor de thermische uitzetting en de bijdrages van Groenland en Antarctica.

Ondanks de grote onzekerheden over de (recente) bijdragen van met name smeltwater en thermische expansie wordt getracht op basis van de geschatte bijdragen en de voorspellingen van toekomstige temperatuurontwikkelingen fysische modellen te ontwikkelen. De Deltacommissie komt uit op een onrealistische maximale zeespiegelstijging in 2100 van 1,3 meter.  Katsman et al. komen in 2013 uit op een zeespiegelstijging in 2100 langs de Nederlandse kust van meer dan 1 meter.  De KNMI-scenario’s voor de zeespiegelstijging langs onze kust zijn ook gebaseerd op dergelijke fysische modellen.

Er is echter een aantal redenen denkbaar waarom fysische modellen voorlopig niet gehanteerd moet worden. Behalve de grote onzekerheid over de bijdragen van de diverse bronnen aan de zeespiegelstijging is er ook onzekerheid over de ontwikkeling van de mondiale temperatuur aan het aardoppervlak. Bovendien wijken regionale zeespiegelveranderingen vaak af van mondiale ontwikkelingen.

Die grote onzekerheid speelt kennelijk geen rol van betekenis in de berichtgeving over zeespiegelstijging. Ondanks die alarmerende berichtgeving is er al meer dan 100 jaar geen versnelling in de zeespiegelstijging zichtbaar aan de Nederlandse kust. Er is dus voldoende reden om (voorlopig) het lineaire regressiemodel van de zes hoofdpeilmeetstations te hanteren voor toekomstige projecties van de zeespiegelveranderingen voor onze kust.

De Zeespiegelmonitor 2014, door Deltares, KNMI en HKV in opdracht van Rijkswaterstaat gemaakt, hanteert een lineair regressiemodel. Omdat niet alleen de lineaire trend van de zeespiegel van de afgelopen 120 jaar is gebruikt maar ook rekening is gehouden met de wind en nodaal getij heeft men het model nagenoeg perfect kunnen beschrijven. Daarom is het betrouwbaarheidsinterval (95%) zeer nauw. De helling is over de hele periode ongeveer 17 à 18 cm per eeuw.

Over de bruikbaarheid van het model voor voorspellingen van de zeespiegel de komende eeuw stelt de Zeespiegelmonitor: “We verwachten dat de statistische methode vooral voor de eerste decennia goed werkt, omdat over de laatste eeuw simpele statistische modellen een grote voorspelkracht hebben gehad. Later in de 21e eeuw, wanneer temperatuursveranderingen waarschijnlijk een grote invloed zullen hebben, hebben we meer vertrouwen in het fysische model.”

Voor wat betreft de ontwikkeling tot het jaar 2050 sluiten we ons aan bij deze zienswijze. Projecteren we het statistische model over de KNMI-scenario’s dan komt de te verwachten zeespiegelstijging tot 2050 zelfs onder de ondergrens van het GL-scenario.

 Het hele rapport over de klimaatscenario’s kunt u hier downloaden.

Misschien zou Deltares dergelijke rapporten zoals dit alarmistische rapport over de zeespiegel eerst eens moeten laten toetsen door de knappe koppen zoals Drijfhout, voordat ze ueberhaupt gepubliceerd worden.  Dat zou de geloofwaardigheid van het instituut ten goede komen.