Een recent onderzoek van Javed Mallick en Atiqur Rahman toont een sterke correlatie tussen verstedelijking en oppervlaktetemperatuur in Delhi (India). Het is bekend dat de verwijdering van natuurlijke vegetatie en de vervanging daarvan door antropogene materialen als asfalt, steen, beton en dergelijke en aanwezigheid van warmtebronnen een temperatuurverhogende werking hebben. Omdat dit effect het grootst is in urbane gebieden wordt dit het Urban Heat Island-effect genoemd. Zoals bekend is er al een aantal jaren een levendige discussie hoe groot een dergelijk effect is en welke invloed het UHI heeft op de meetgegevens van meetstations. Zie hiervoor het hoofdstuk De Feiten en dan UHI.
De onderzoekers hebben met hun publicatie bijgedragen aan de kennis over de relatie tussen UHI en urbanisatiegraad. Ze maakten gebruik van datasets van de satelliet ASTER die de oppervlaktetemperatuur van Delhi weergeven, alsmede gegevens van de bevolkingsdichtheid in Delhi (Census of India 2001). De satelliet ASTER meet onder andere infrarood met een resolutie tot 15 m. Gebruikt zijn de nachtelijke gegevens van 7 oktober 2001. Op het kaartje hieronder ziet men de ruimtelijke variatie in oppervlaktetemperatuur in genoemde nacht.
Oppervlaktetemperatuur ’s nachts 7 oktober 2001
Zoals te zien is is de ruimtelijke variatie in nachtelijke temperatuur erg groot, , en varieren van 23,9 °C tot 40 °C. Op onderstaande kaart is de bevolkingsdichtheid van Delhi weergegeven. Duidelijk is te zien dat de gebieden met de hoogste temperaturen ook de gebieden zijn met de grootste bevolkingsdichtheid.
Bevolkingsdichtheid Delhi 2001
Op het derde kaartje zijn beide gegevens in een kaart weergegeven:
Maar nog sprekender is de volgende grafiek, die aan duidelijkheid niets te wensen over laat:
Correlatie temperatuur en bevolkingsdichtheid
De waarde van de logaritmische regressie (R2) is 0,748, wat wijst op een sterke correlatie tussen bevolkingsdichtheid en temperatuur.
De grote ruimtelijke variabiliteit van de temperatuur in Delhi is opvallend, en correspondeert niet met schattingen van het UHI door onder andere GISS-NASA, die op veel lagere waarden uitkomen. Natuurlijk zijn niet alle urbane gebieden vergelijkbaar met het urbane gebied Delhi. Omvang van steden en andere ruimtelijke factoren zullen vaak afwijken van die in India. Desondanks lijkt de uitkomst van dit onderzoek me een extra stimulans om het UHI en de problematiek van meetstationlocaties nog een keer serieus onder de loep te nemen.