De voorkant van het gelijk

Gisteren een poosje op tv naar een programma gekeken onder leiding van Marcel van Dam over de vraag: hoe warm wordt het eigenlijk? De gelijkgestemdheid onder de deelnemers aan de grote tafel was opmerkelijk, en tegelijk ook stuitend. Want hoe kun je een extreem moeilijke vraag proberen te beantwoorden als alle neuzen dezelfde kant op staan? Het is zoiets als de vraag aan de orde stellen of God bestaat in een groep van streng gelovigen. Ik kan naar dit soort infotainment niet meer goed kijken merk ik, en heb na enige tijd de tv uitgezet.

achterkant

Veel mensen zijn bang voor de toekomst, horrorscenario’s over enorme opwarming doen het goed. Het ging in het programma onder andere over de temperatuur aan het eind van deze eeuw. De range ging van 2 °C opwarming tot maar liefst 8 graden. Van Dam vroeg het panel wie dacht dat de opwarming tot 2 °C beperkt zou blijven. Niemand stak zijn vinger op. Voor de argeloze kijker betekende dat dat de opwarming welhaast zeker die 2 °C zal overstijgen.

Waarom stak niemand zijn vinger op? In de eerste plaats omdat ze allemaal de IPCC-rapporten als “bijbel”  gebruiken, en opwarming met meer dan 2 °C volgens IPCC scenario’s mogelijk zijn. In het panel zaten 2 wetenschappers die op dit gebied verstand van zaken hebben.  De twee wetenschappers hadden een extra reden om hun vinger niet op te steken. Het antwoord op de vraag is namelijk niet te geven, doodeenvoudig omdat we het niet weten. Uitkomsten van runs van klimaatmodellen zijn nog geen juiste voorspellingen, het zijn uitkomsten van runs. Het zou interessant geweest zijn als ook de vraag gesteld was wie dacht dat de temperatuurstijging aan het eind van de eeuw hóger uit zal vallen dan die 2 °C.   Dan zouden die beide wetenschappers óók hun vinger niet op hebben moeten steken. Of ze dat ook niet gedaan zouden hebben is een tweede. Ik vrees van wel.

cet2 groot

Verder ging het programma, met de voorspelbare enorme zeespiegelstijgingen, droogtes, vloeden, et cetera. Het hele spektakel is gebaseerd op een drietal zaken:

  • de gemiddelde temperatuur op aarde is de afgelopen 100 jaar 0,7  °C gestegen
  • meer CO2 in de atmosfeer betekent een versterkt broeikaseffect dus toename van de temperatuur aan het aardoppervlak
  • 1 heeft met 2 te maken

Het eerste is waarschijnlijk een goede benadering.  De tweede bewering is een theorie, in een laboratoriumopstelling juist maar op de schaal van de aarde onbewezen. En de derde bewering is vanwege 2 een wild guess. Hoe ingewikkeld het klimaatsysteem, of beter klimaat/oceaansysteem is kan men zien aan de globale temperatuur, die (afhankelijk welke bron je gebruikt) nu al zo’n 15 jaar niet meer gestegen is, terwijl het CO2-gehalte van de atmosfeer met meer dan 20% is gestegen in diezelfde periode.

cmip5

We meten pas met een redelijke nauwkeurigheid en geografische dekking aan het klimaat vanaf eind jaren ’70 van de vorige eeuw.  Dat is een zeer korte tijdsspanne, vergeleken met de fluctuaties die het klimaat toont. Over al dit soort zaken is op deze site al veel geschreven. De cruciale vraag is of we met de gegevens die we in die enkele decennia vergaard hebben een redelijk betrouwbare voorspelling kunnen doen over de situatie op aarde in het jaar 2100? Het enige eerlijke antwoord is nee. Tenzij je een heilig geloof hebt in klimaatmodellen. Al die klimaatmodellen die het IPCC hanteert hebben niet kunnen voorspellen dat de temperatuur op aarde vanaf pakweg 2000 niet meer zou stijgen. In bovenstaande figuur is de spaghetti aan geleurde lijntjes de uitkomst van de runs van 20 door het IPCC gebruikte modellen. De dikke zwarte lijn is de gemeten temperatuur. Die gemeten temperatuur is nu al lager dan wat 17 van die 20 modellen voorspelden.

kroonenberg1

Enige relativering over het onderwerp is wel op zijn plaats lijkt me. Daarom is het vaak prettig om de visie te horen van wetenschappers die een wat bredere kijk op de zaak hebben, zoals de geoloog Salomon Kroonenberg. Geologen zijn van huis uit gewend om in lange periodes te denken. Dat levert vaak relativerende inzichten op die we in deze tijd van hectiek en mediadruk heel goed kunnen gebruiken. En een beetje humor over het onderwerp kan ook geen kwaad. Ik raadt u aan dit videootje van de komiek George Carlin te bekijken.

Als u er niet om kunt lachen bent u reddeloos verloren 😉 .